ŚRODKI NA TARCZNIKI

Tarczniki to grupa owadów z rzędu pluskwiaków równoskrzydłych, które należą do rodziny Diaspididae. Są to głównie szkodniki roślin doniczkowych, ale mogą powodować także znaczące szkody w ogrodach, sadach i warzywach. W Polsce obecnie można spotkać około 19 gatunków tarczników. Ich obecność jest problemem zarówno dla hobbystów ogrodników, jak i dla profesjonalnych producentów roślin.

Tarczniki - charakterystyka i rozpoznanie

Charakterystyka:

Tarczniki to owady osiągające zaledwie 3-5 milimetrów długości, charakteryzujące się spłaszczoną budową ciała.

• Samice mają zredukowane oczy, czułki i brak odnóży, a ich pancerzyk może mieć różne kolory.
• Samce są zazwyczaj uskrzydlone i mają wyraźne segmenty ciała. Większość gatunków jest biała, jednak występują również w odcieniach czerwieni, czerni, brązu, a niektóre mogą być półprzezroczyste lub całkowicie przezroczyste.
• Larwy tarczników, podobnie jak dorosłe osobniki żerują na łodygach, liściach roślin oraz w ziemi, wysysając ich soki, co prowadzi do osłabienia i uszkodzenia roślin.

Tarczniki przechodzą przez kilka stadiów rozwojowych, w tym jajo, kilka stadiów nimf i dorosłość. W zależności od gatunku mogą mieć jedno lub więcej pokoleń w ciągu roku. Są blisko spokrewnione z misecznikami i często występują razem, atakując te same rośliny.

Objawy żerowania tarczników:

Tarczniki żywią się sokami roślinnymi, wbijając swoje aparaty ssące w tkanki roślin, co może osłabić roślinę, doprowadzając do żółknięcia liści, deformacji, zahamowanie wzrostu, opadania liści, a nawet śmierci rośliny. Szkodniki te mogą być trudne do zauważenia ze względu na ich mały rozmiar i umiejętność kamuflażu. Tarczniki mogą być poważnym zagrożeniem dla roślin uprawnych, w tym drzew owocowych, warzyw, roślin ozdobnych i roślin domowych. Często atakują storczyki, pozostawiając na ich pędach charakterystyczne ślady. Ich obecność często zdradza się przez lepką substancję zwaną spadzią, która jest produktem ubocznym ich odżywiania się. Skutki ich żerowania to osłabienie roślin, zmniejszenie ich wartości estetycznej i w przypadku upraw rolniczych - straty ekonomiczne.

Zwalczanie tarczników

Zwalczanie tarczników może być trudna ze względu na ich woskową powłokę, która chroni je przed wieloma pestycydami. Skuteczne metody kontroli obejmują stosowanie olejów owadobójczych, mydła insektycydowego oraz, w niektórych przypadkach, biologiczne metody kontroli, takie jak wprowadzanie naturalnych drapieżników tarczników.

• Mechaniczne usuwanie - jest skutecznym domowym sposobem na tarczniki żerujące na roślinach, ale żmudnym i czasochłonnym. Polega na ręcznym usuwaniu tarczników z kwiatów doniczkowych przy użyciu wacików nasączonych octem, spirytusem lub wodą z szarym mydłem, a następnie dokładnym przemywaniu roślin.
• Opryski olejowe - używanie roztworów olejowych (np. z użyciem oleju rzepakowego, parafinowego) z dodatkiem płynu do mycia naczyń, które pozbawiają tarczniki dostępu do tlenu. Takim roztworem należy dokładnie opryskać roślinę, szczególnie spód liści i łączenia łodyg. Zabieg ten należy powtórzyć raz na kilka dni.
• Preparaty chemiczne - przykładowe środki ochrony roślin obejmują opryski na tarczniki na bazie oleju rydzowego, jak np. Emulpar 940 EC, które tworzą barierę na powierzchni rośliny, uniemożliwiając tarcznikom dostęp do pokarmu. Możemy także stosować inne gotowe preparaty na tarczniki takie jak Sherpa 100 EC, czy Sanium PIN (pałeczki na tarczniki do umieszczenia w ziemi). Należy stosować je zgodnie z zaleceniami producenta, szczególnie w przypadku roślin ogrodniczych.
• Metody biologiczne - aby zwalczyć tarczniki, można także wykorzystać ich naturalnych wrogów tarczników, takich jak pasożytnicze błonkówki (np. Encarsia citrina) i drapieżne chrząszcze (np. Rhyzobius lophantae), które atakują tarczniki w różnych stadiach rozwoju.

Środki na tarczniki*

• Emulpar 940 EC - Środek przeznaczony do fizycznego eliminowania szkodliwych owadów i roztoczy. Powstał na na bazie roztworu z naturalnego oleju rydzowego uzyskanego z lnianki (Camelia sativa). Otacza szkodniki lepkim śluzem blokującym funkcje życiowe szkodników, w tym oddychanie i poruszanie się. Szkodniki giną w ciągu kilku dni.
• Emulpar Spray Target - Gotowy do użycia środek przeznaczony do fizycznego eliminowania szkodliwych owadów i roztoczy.
• Sherpa 100 EC - Insektycyd o działaniu kontaktowym i żołądkowym zawierający cypermetrynę. Zwalcza szkodniki gryzące i ssące, w tym tarczniki, ale też zwójkówki, mszyce, skrzypionki, słodyszka rzepakowego i inne. Może być stosowany w uprawach rzepaku ozimego i pszenicy ozimej, kapusty głowiastej białej, jabłoni, sadzonek sosny zwyczajnej, a także do zabezpieczania surowca drzewnego.
• Pałeczki Doglebowe Sanium PIN - Środek owadobójczy zawierający flupyradifuron o działaniu żołądkowym. Ma wygodną formę pałeczek doglebowych, które można stosować do podłoża w doniczkach lub pojemnikach, takich jak skrzynki. Przeznaczone są do amatorskiej uprawy roślin ozdobnych.

Tarczniki - zapobieganie

Zapobieganie tarcznikom obejmuje:

• Regularna inspekcja roślin - należy dokładnie przejrzeć rośliny w doniczkach, szczególnie te nowo zakupione, pod kątem obecności tarczników.
• Utrzymanie odpowiednich warunków uprawy - zapewnienie roślinom odpowiedniego nawożenia i warunków środowiskowych, aby były mniej podatne na ataki szkodników.
• Izolacja nowych roślin - aby zapobiec rozprzestrzenianiu się tarczników na inne rośliny.

Podsumowanie

Tarczniki to szkodniki roślin, które mogą powodować znaczne straty ekonomiczne w rolnictwie i ogrodnictwie, zwłaszcza gdy atakują uprawy komercyjne. Rozpoznanie i szybka reakcja na obecność tarczników jest kluczowe dla ochrony roślin i zapobiegania rozprzestrzenianiu się tych szkodników.

* Środki ochrony roślin zarejestrowane w roku 2023.