ŚRODKI NA PIĘTNÓWKĘ KAPUSTNICĘ (MAMESTRA BRASSICAE)

Piętnówka kapustnica (Mamestra brassicae) to istotny szkodnik upraw kapustowatych, który stanowi wyzwanie dla rolników i ogrodników. Ten polifagiczny motyl należący do rodziny sówkowatych ma zdolność żerowania na szerokim spektrum roślin, co czyni go szczególnie uciążliwym, szczególnie w uprawach kapusty. W tym artykule przyjrzymy się bliżej charakterystyce tego szkodnika, jego cyklowi życiowemu, a także skutecznym metodom zapobiegania i zwalczania, które są kluczowe w utrzymaniu zdrowych i produktywnych upraw.

Piętnówka kapustnica - charakterystyka i rozpoznanie

Kapustnica to gatunek motyla z rodziny sówkowatych, pospolity i liczny w całym kraju. Charakteryzuje się szarobrązowymi skrzydłami o rozpiętości około 37-50 mm, z ciemnymi kropkami i lśniącymi plamkami oraz rysunkiem w kształcie litery "W" na przednich skrzydłach. Ich ciało i głowa mają kolor szarobrązowy, ozdobione białymi plamami, natomiast ich brzuch jest jaśniejszy, blado-szarobrązowy.

Gąsienice piętnówki są zmienne kolorystycznie, początkowo zielone, z czasem brunatniejące, osiągając długość do 50 mm. Zimują w glebie w formie poczwarki, stanowiąc trwałe zagrożenie dla kolejnych sezonów uprawnych. W ciągu kilku dni od przemiany w osobniki dorosłe, samice składając jaja, które licznością wahają się od 20 do 100, na spodzie liści lub na innych obszarach w szklarni i mogą w ciągu roku złożyć do 2000 jaj. Początkowo jaja są jasne i półprzezroczyste, ale z biegiem czasu ciemnieją i mogą nabyć brązowo-czarne, a niekiedy nawet purpurowe zabarwienie. Charakteryzują się prążkowaniem i drobną siateczką plam. Do półtora tygodnia wykluwają się gąsienice, początkowo w ich rozwoju życia, żerują na materiale liścia, na którym się wykluły.

Szkodnik ten jest wysoce polifagiczny, żerując na liściach ponad 70 gatunków roślin, w tym kapusty, buraka, cebuli, słodkiej papryki, truskawki, a także roślin ozdobnych. Szczególnie szkodliwy jest dla upraw późnych odmian kapusty, gdzie gąsienice wyrządzają szkody, wygryzając otwory w liściach oraz wgryzając się w główki kapusty. Jest to problem zarówno w polach uprawnych, ogrodach, jak i na terenach ruderalnych.

Loty motyli trwają od maja do października, a gąsienice żerują od lipca do listopada, rozwijając się w dwa pokolenia w sezonie. Samice składają jaja na dolnej stronie liści, z których wylęgają się gąsienice żerujące na zewnętrznych liściach i w głębi kapusty.

Zwalczanie piętnówki kapustnicy *

Wykrywanie dorosłych ciem i gąsienic piętnówki jest trudne, ponieważ jej osobniki w ciągu dnia są mało aktywne i pojawiają się dopiero wieczorem Zwalczanie szkodnika roślin kapustowatych, obejmuje zarówno metody agrotechniczne, jak i chemiczne.

• Metody agrotechnicznie - ważne jest m.in. regularne odchwaszczanie upraw, stosowanie płodozmianu, głęboka orka i nawożenie, aby wzmocnić ogólną odporność roślin na choroby i ataki szkodników.
• Metody biologiczne - wysoką skutecznością w zwalczaniu piętnówki wyróżniają się również jej naturalni wrogowie, pasożytnicze błonkówki Trichogramma archaeae i pasożytniczy nicień Steinernema carpocapsae. Skkuteczne są też insektycydy na bazie bakterii Bacillus thuringiensis, które skutecznie zwalczają gąsienice.
• Metody chemiczne, czyli środki ochrony roślin do zwalczania piętnówki kapustnicy - w przypadku dużej presji szkodników stosuje się różne preparaty chemiczne. Skuteczne preparatu owadobójcze, to m.in.:
  • Spintor 240 SC,
  • Coragen 200 SC,
  • Cyperkill Max 500 EC.

Piętnówka kapustnica - zapobieganie

Zapobieganie pojawieniu się piętnówki kapustnicy w uprawach obejmuje kilka kluczowych praktyk. Bardzo ważne są:

• Lustracje plantacji - należy stale monitorować uprawy i stosować środki ochrony roślin w odpowiednim czasie, koncentrując się na najmłodszych stadiach rozwojowych gąsienic, aby zapobiec ich rozprzestrzenianiu. Monitorowanie upraw, w tym regularne sprawdzanie obecności gąsienic i motyli, umożliwia wczesne wykrycie i reakcję na pojawienie się szkodnika.
• Głęboka orka po zbiorach, mająca na celu zniszczenie zimujących poczwarek.
• Regularne odchwaszczanie i usuwanie resztek roślin po zbiorach ograniczają miejsca schronienia dla dorosłych motyli.
• Ważne jest także stosowanie zmianowania roślin, aby unikać ciągłego uprawiania kapustowatych na tym samym polu, co zmniejsza ryzyko występowania szkodnika.
• Pułapki feromonowe mogą być wykorzystywane do odławiania motyli, co pozwala określić odpowiedni moment do rozpoczęcia zabiegów.
• Zabiegi ochronne zaleca się rozpocząć po przekroczeniu progu zagrożenia, który wynosi 4-5 gąsienic na 50 roślin dla wczesnych odmian kapusty, a dla późnych 8-9 gąsienic na 100 roślin.

Stosowanie tych praktyk agrotechnicznych jest kluczowe w zapobieganiu występowania piętnówki kapustnicy i ograniczeniu jej szkodliwego wpływu na uprawy.

* Środki ochrony roślin zarejestrowane w roku 2023.