JAK DZIAŁAJĄ ROZSIEWACZE NAWOZÓW?

Rozsiewacze nawozów sztucznych to maszyny rolnicze, bez których wielu rolników nie wyobraża sobie prowadzenia gospodarstwa. Na rynku można znaleźć wiele ich rodzajów, ale generalnie dzieli się je ze względu na sposób montowania oraz rozsiewania nawozu. W tym artykule wyjaśniamy, jak działają rozsiewacze nawozów, ponieważ właściwy wybór sprzętu znacznie ułatwia uprawę roli.

Dlaczego rozsiewacze nawozów są potrzebne?

Nowoczesne rozsiewacze, dobrze dobrane do specyfiki gospodarstwa (wielkości pola, rodzaju uprawy, pozostałego sprzętu, np. opryskiwacza czy kombajnu), to urządzenia ułatwiające uzyskanie wyższych i bardziej równomiernych plonów. Umożliwiają one szybkie, efektywne i równomierne pokrycie ziemi warstwą nawozu stałego. Dlaczego ma to tak duże znaczenie? Ponieważ brak precyzji w rozmieszczeniu nawozu sprawia, że potencjał plonotwórczy roślin nie zostanie w pełni wykorzystany, co prowadzi do strat finansowych. Choć nowoczesny i niezawodny rozsiewacz kosztuje kilkanaście tysięcy zł, w porównaniu z kosztem samego nawozu taki zakup nie jest dużą inwestycją nawet dla średniej wielkości gospodarstwa.

Jakie czynniki wpływają na skuteczność rozsiewu nawozów?

• Temperatura powietrza,
• ilość opadów,
• rodzaj nawozu,
• rodzaj powierzchni gleby,
• pojemność zbiornika,
• zastosowane maszyny i metody — np. poprzez ciągniki rolnicze,
• dawka nawozu.

Jakie są rodzaje rozsiewaczy nawozów?

Rozsiewacze zawieszane montuje się bezpośrednio do ciągnika za pomocą trójpunktowego układu zawieszenia (TUZ), a przyczepiane są ciągnięte przez ciągnik (mają własną oś z kołami). Z kolei ze względu na sposób działania rozsiewacze można podzielić na:

• tarczowe (odśrodkowe),
• wahadłowe,
• pneumatyczne.

Na jakiej zasadzie działa każdy z nich?

Jak działa rozsiewacz nawozu?

Rozsiewacze tarczowe są zbudowane z jednej lub dwóch obracających się tarcz zaopatrzonych w tzw. łopatki. Nawóz trafia najpierw na tarczę, z której się zsuwa, a dzięki sile odśrodkowej zostaje rozrzucony na pewną odległość. Zależy ona od wielu czynników, m.in. tarcia między cząstkami nawozu a tarczą, kształtu cząstek, ich prędkości i kąta zejścia, kąta nachylenia łopatek, a nawet kształtu otworu dozującego i jego ustawienia względem tarczy. Warto podkreślić, że rozsiewacze dwutarczowe wyróżnia większa precyzja rozsiewania niż jednotarczowe.

W wahadłowych rozsiewaczach nawozów drobinki rozrzuca rura napędzana mimośrodowo, która wykonuje szybkie, wahadłowe ruchy. W przeciwieństwie do rozsiewaczy tarczowych, które rozmieszczają nawóz na taką samą odległość dookoła tarczy, rozsiewacze wahadłowe rozrzucają drobinki głównie na boki, a z tyłu – jedynie w niewielkim stopniu.

Za najbardziej precyzyjne uchodzą rozsiewacze pneumatyczne. Te maszyny za pomocą dmuchawy wytwarzają niosący strumień powietrza, w którym znajdują się cząstki nawozu. Cały mechanizm składa się z wielu podzespołów współdziałających w taki sposób, aby rozsiewać nawóz bardzo równomiernie. Zastosowane konstrukcje zmniejszają wpływ różnic właściwości aerodynamicznych granulek nawozu (m.in. ich kształtu, masy czy wielkości). Aby uzyskać wysiew w optymalnym tempie aplikacji (w kg/ha), podzespoły należy ustawić zgodnie z danymi podanymi przez producenta rozsiewacza.

Jak dobrać odpowiedni rozsiewacz nawozów do swoich potrzeb?

Rozsiewacze jednotarczowe należą do tańszych maszyn i można je umieścić nawet na małym ciągniku, a także wykorzystać do rozrzucania nie tylko nawozów granulowanych, ale też wapna pylistego i zbrylonej kredy. Charakteryzują się jednak mniejszą precyzją siewu niż rozsiewacze dwutarczowe i pneumatyczne. Te z kolei są dużo droższe, jednak dla kilkunastohektarowego gospodarstwa, w którym i tak używa się ciężkich maszyn i dużej ilości nawozów, taka inwestycja szybko się zwróci. Zaś rozsiewacze wahadłowe najlepiej sprawdzają się na dużych obszarach użytków zielonych, np. łąkach, gdzie nie ma ścieżek technologicznych.

Źródła:

1. https://modr.pl/sites/default/files/brochures/rozsiewacze_i_siewniki_nawozowe.pdf. [dostęp online: 25.04.2023].
2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Rozsiewacz_nawoz%C3%B3w. [dostęp online: 25.04.2023].