WAPNOWANIE GLEBY: KIEDY I JAK WAPNOWAĆ GLEBĘ?

Wapnowanie gleby to ważny zabieg rolniczy, który uzupełnia plan nawożenia pól i innych użytków azotem. Dlaczego? Ponieważ gdy odczyn gleby staje się zbyt niski (zbyt kwaśny), azot nie jest efektywnie pobierany przez rośliny. Kiedy i jak wapnować glebę? Jakie znaczenie ma ten zabieg w uprawie roślin? Wyjaśniamy.

Wapnowanie gleby - nawozy wapniowe

Nawozy wapniowe w formie granulatu są łatwiejsze i wygodniejsze w stosowaniu, dlatego rekomendowane są zwłaszcza początkującym ogrodnikom i rolnikom.

Jak często wapnować glebę?

Wapnowanie gleby ma na celu podwyższenie zbyt kwasowego odczynu gruntów ornych, użytków zielonych, ziemi pod uprawę warzyw, a nawet stawów. „Zbiór zaleceń dobrej praktyki rolniczej” opracowany pod redakcją Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy obejmuje opracowanie planu nawożenia i wapnowania gleby dostosowanego do jej odczynu oraz zasobności w pozostałe makro- i mikroelementy. Aby faktycznie te zabiegi przyniosły pożądane efekty, należy co 4-5 lat wykonać analizę gleby. Tylko wtedy rolnicy mają pewność, że dostarczają roślinom uprawnym odpowiednie dawki składników pokarmowych i zmniejszają ryzyko zanieczyszczenia środowiska (a przede wszystkim wód powierzchniowych) azotanami.

Wapnowanie gruntów ornych

Optymalny odczyn pH dla gruntów ornych wynosi 5,5-7,0, czyli jest gleby kwaśne, lekko kwaśne lub obojętne. Odczyn poniżej wartości granicznych skutkuje słabszym przyswajaniem składników odżywczych przez rośliny, niższymi plonami oraz wymywaniem niewykorzystanych składników pochodzących z nawozów. Brak uregulowania odczynu gleby sprawia, że nawożenie nie przynosi pożądanych efektów – nie przekłada się na wyższe ani lepsze jakościowo plony.

Kiedy wapnowanie jest konieczne?

Kiedy najlepiej przeprowadzić wapnowanie gruntów ornych? Po zbiorach, czyli późnym latem lub jesienią wapno miesza się z glebą za pomocą narzędzi uprawowych. Na glebach lekkich stosuje się wapno węglanowe, a na cięższych – tlenkowe. Zabiegu tego nie należy łączyć z dokarmianiem gleby nawozami naturalnymi ani mineralnymi z azotem w formie amonowej, ponieważ dochodzi wtedy do dużych strat azotu w formie amoniaku. Zalecana przerwa między wapnowaniem a nawożeniem azotem wynosi minimum 6 tygodni.

Wapnowanie trwałych użytków zielonych

Trwałe użytki zielone (łąki i pastwiska) mają nieco inne wymagania, jeśli chodzi o pH. Dla gleb mineralnych optymalny odczyn wynosi 5,5-6,5, a dla organicznych – 5,0-5,5. Na zbyt niskie wartości pH najbardziej wrażliwe są rośliny bobowate, które najbardziej „lubią” glebę o odczynie w okolicach 6. Gleb torfowych o odczynie powyżej 5,0 nie należy wapnować, ponieważ wzmaga to proces murszenia, czyli ich degradację. Przy uregulowanym odczynie gleby można też stosować wapnowanie zachowawcze (500-800 kg CaO/ha).

Wapnowanie TUZ najlepiej przeprowadzić w okresie pozawegetacyjnym, czyli późną jesienią lub wczesną wiosną. Warto połączyć ten zabieg z renowacją użytków zielonych, ponieważ wapno stosowane na darń nie ma możliwości wymieszania się z glebą. Świetnie sprawdza się w tym celu renowacja metodą pełnej uprawy. Wapnowanie należy przeprowadzać częściej, ale przy użyciu mniejszych dawek nawozu, aby uniknąć przenawożenia, a tym samym spadku żyzności i produktywności TUZ. Do przeprowadzenia tego zabiegu zalecane są nawozy wapniowe, węglanowe albo wapniowo-magnezowe.

Dlaczego wapnować glebę? Zabieg wapnowania gleby - informacje

Zabieg wapnowania gleby — najważniejsze informacje

Rośliny ogrodnicze mają różne zapotrzebowanie na wapń, jednak jego niedobór skutkuje obniżeniem plonów oraz spadkiem wartości przechowalniczej. Charakterystyczne objawy niedostatecznej podaży wapnia (któremu zwykle towarzyszy też zbyt niski odczyn pH gleby) to:

  • zamieranie brzegów liści (np. u sałaty, kapusty, młode liście innych warzyw),
  • brązowienie wnętrza główki (u sałaty, kalafiora, kapusty pekińskiej i głowiastej) oraz przy gniazdach nasiennych,
  • sucha zgnilizna na owocach (pomidor, papryka),
  • skorkowacenie i brunatnienie skórki oraz miąższu (np. u ziemniaków),
  • rozpad bulw i skłonność do pękania owoców,
  • drobnienie owoców,
  • szklistość miąższu (jabłka, gruszki),
  • zwiększona obecność patogenów (kiła kapusty, nicienie).

Zaobserwowanie takich objawów może być przesłanką do zbadania odczynu gleby i przeprowadzenia wapnowania.

Wapnowanie stawów

Na koniec warto też wspomnieć o zabiegu wapnowania stawów. Ma on na celu zarówno poprawę odczynu, jak i odkażanie wody. Zabieg przeprowadza się na wodę (rzadziej) albo na dno jesienią lub wczesną wiosną. Do tego celu używa się wapna palonego lub gaszonego (do nawożenia i odkażania) albo węglanu wapnia (jedynie do nawożenia).

Wapnowanie gleby - jakie nawozy wapniowe wybrać?

Wapnowanie gleby m.in. neutralizuje kwaśne środowisko gleby i obecne w niej metale ciężkie.

 

Źródło:

  1. https://sir.cdr.gov.pl/2019/10/16/kodeks-amoniakowy-oraz-zbior-zalecen-dobrej-praktyki-rolniczej-majacej-na-celu-ochrone-wod-przez-zanieczyszeniami-azotanami/zbior_zalecen_dobrej_praktyki_rolniczej_26022019_egz_bip/. [dostęp online: 25.05.2023].

Autor zdjęć: Albert Zwierzyński

 

Sprawdź ofertę nawozów wapniowych dostępną w naszym sklepie internetowym wpolu.pl:

 

 

UWAGA!

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem przeczytaj etykietę oraz opis działania produktu. Środki ochrony roślin do użytku profesjonalnego mogą być nabyte tylko i wyłącznie przez osoby pełnoletnie oraz posiadające kwalifikacje wymagane od osób nabywających środki ochrony roślin określone w ustawie o środkach ochrony roślin. Niespełnienie powyższych warunków jest złamaniem regulaminu sklepu.

Data dodania: 2023-06-02
Aktualizacja: 2023-06-20
W praktyce rolniczej znane są bakterie asymilujące azot z otoczenia, współżyjące z roślinami uprawnymi. Przykładowo, jedne są związane miejscowo z pewnymi częśc...
Zobacz również:
Preparat Encera zawierający bakterie Gluconacetobacter diazotrophicus (Gd), został zbadany pod kątem jego zdolności do uzupełniania azotu w uprawie roślin. W od...
Rola azotu w rolnictwie jest niezwykle istotna. Jako przecież kluczowy składnik determinujący wzrost i zdrowie roślin. W tym kontekście pojawienie się preparatu...
Dolomit jest naturalnym nawozem wapniowo-magnezowym, który odgrywa kluczową rolę w ogrodnictwie i rolnictwie. Głównie jest stosowany do odkwaszania gleby, dosta...
W kontekście rosnących wyzwań związanych z produkcją rolną takich jak potrzeba zwiększenia plonów przy jednoczesnym zmniejszeniu negatywnego wpływu na środowisk...