SALETRA AMONOWA, SALETRZAK CZY MOCZNIK – CO WYBRAĆ?

Azot to niezbędny dla roślin makroelement, który wchodzi w skład białek, kwasów nukleinowych, witamin czy chlorofilu, a także wpływa na przyswajalność innych pierwiastków, w tym fosforu i potasu. Jego zawartość w glebie i biodostępność jest często niewystarczająca, dlatego warto zastosować nawożenie. Nawozy azotowe - tj. dostarczające roślinom tego minerału - to m.in. saletra amonowa, saletrzak i mocznik. Czym się różnią? Dlaczego tak ważne są te składniki odżywcze? Podpowiadamy.

Źródła i formy azotu w glebie

Próchnica glebowa, związki ulegające mineralizacji oraz resztki roślinne i zwierzęce to podstawowe naturalne źródła azotu w glebie. Aby rośliny mogły skorzystać z zasobów azotu, musi on występować w formie mineralnej: jonów amonowych (NH4+), azotanowych (NO3-), azotynowych (NO2-) albo form występujących w ilościach śladowych. Do uzupełniania braków związanych z azotem stosuje się nawozy azotowe, a do braków amonowych — nawozy amonowe.

Naturalne nawozy azotowe

Większość gatunków pobiera mineralny azot za pomocą systemu korzeniowego, choć niektóre – rośliny motylkowe – mają zdolność pobierania go z atmosfery dzięki symbiozie z bakteriami azotowymi. To np. koniczyna, groszek, groch, łubin czy lucerna. Ich uprawa w formie poplonu sprzyja wzbogacaniu gleby w azot. Do naturalnych i dobrze przyswajalnych źródeł azotu należą też komposty, gnojówki czy oborniki, czyli nawozy organiczne.

Saletra amonowa, saletrzak i mocznik – podział nawozów azotowych

Nawozy ogólnie można podzielić na:

• przedsiewne (zasilanie gleby wiosną, krótko przed siewem),
• pogłówne (zasilanie wiosną pod rośliny ozime i jare),
• uniwersalne (czyli takie, które można stosować na oba sposoby). 

Saletra amonowa, saletrzak i mocznik należą do nawozów uniwersalnych: dwa pierwsze ze względu na występowanie jonów zarówno amonowych, jak i azotanowych, a trzeci – azotu w formie amidowej. Azot pochodzący z saletry i saletrzaka jest od razu dostępny dla roślin, a z mocznika – dopiero po kilku dniach.

Saletra amonowa - charakterystyka

Saletra amonowa (azotan amonu) ma bardzo dobre właściwości fizyczne. Nawożenie za pomocą saletry amonowej obniża odczyn gleby, co wynika zarówno z jej budowy chemicznej (to sól mocnego kwasu i słabej zasady), jak i procesu nitryfikacji (w glebie powstaje kwas azotowy). Równoważnik kwasowy dla saletry wynosi 61 kg CaCO3, przez co często stosuje się ją do odkwaszania gleby.

Choć saletrę amonową można stosować przedsiewnie, ze względu na możliwość wypłukania części azotanowej czas do wysiewu roślin nie powinien być za długi. Na glebach o odczynie obojętnym i zasadowym należy przykryć nawóz warstwą ziemi, aby uniknąć strat części amonowej w wyniku ulatniania amoniaku do atmosfery. Jeśli zaś gleba ma pH lekko kwaśne lub kwaśne, saletrę można stosować bez strat azotu – zarówno pogłównie, jak i przedsiewnie.

Na rynku dostępna jest także saletra wapniowa, będąca uniwersalnym nawozem alkalicznym, przeznaczonym głównie do stosowania przedsiewnego i pogłównego.

-14%

-250,00 zł

Saletra Amonowa Anwil (20 x 50 kg) 1 tona

1580,00 zł

1830,00 zł

- +

DO KOSZYKA

Saletrzak - charakterystyka

Saletrzak ma działanie bardzo podobne do saletry amonowej, jednak jest mniej zakwaszający. Stosuje się go tak samo jak saletrę – pod wszystkie rośliny uprawne i najlepiej na gleby o odczynie kwaśnym. Saletrzak to po prostu mieszanka azotanu amonu z węglanem wapnia, który zobojętnia zarówno jon wodorowy wydzielany przez rośliny po pobraniu jonu amonowego, jak i kwas azotowy powstający w procesie nitryfikacji. Równoważnik kwasowy dla saletrzaku wynosi 30 kg CaCO3.

-15%

-230,00 zł

Saletrzak Canwil z magnezem (20 x 50 kg) 1 tona

1330,00 zł

1560,00 zł

- +

DO KOSZYKA

Mocznik - charakterystyka

Mocznik różni się od dwóch poprzednich nawozów budową chemiczną. Nie jest solą ulegającą dysocjacji w glebie, ale diamidem kwasu węglowego. Ma niewielkie cząsteczki, które szybko przemieszczają się w głąb ziemi, a następnie w wyniku reakcji hydrolizy pod wpływem ureazy zostają przekształcone w węglan amonu. 

To, jak mocznik „zachowuje się” w glebie, wpływa na możliwy czas stosowania tego związku do nawożenia. Ureaza jest enzymem produkowanym przez bakterie i grzyby. Optymalna temperatura, w której mikroorganizmy produkują ilość tego związku odpowiednią do hydrolizy mocznika, wynosi 20-25°C. Z tego powodu nie należy zasilać gleby mocznikiem późnią jesienią. Ze względu na ryzyko przenawożenia trzeba też bardzo uważać na stosowane dawki!

Co ciekawe, mocznika można użyć nie tylko do zasilania gleby azotem, ale również do nawożenia dolistnego, profilaktyki przed parchem jabłoni i grusz, przyspieszania rozkładu kompostu czy usuwania pni po wyciętych drzewach. Równoważnik kwasowy dla mocznika wynosi 82 kg CaCO3.

Mocznik puławski PULREA 1 tona (40x25kg)

2450,00 zł

- +

DO KOSZYKA

SUMIN MOCZNIK 3KG

40,00 zł

- +

DO KOSZYKA

SUMIN MOCZNIK 1KG

18,50 zł

- +

DO KOSZYKA

Która forma azotu działa najszybciej?

Eksperci wskazują, że azotanowa forma azotu charakteryzuje się najszybszym działaniem i jest najbardziej preferowana przez rośliny. Azotan azotanowy występuje w wodzie lub w ciekach w postaci jonów azotanowych. Warto jednak podkreślić, że jej działanie jest szybkie, ale działa wyłącznie w krótkim czasie.

Źródła:

• https://www.wrp.pl/ktore-nawozy-zakwaszaja-glebe/. [dostęp online: 26.04.2023].
• https://www.wrp.pl/saletra-amonowa-saletrzak-czy-mocznik-ktory-nawoz-wybrac/. [dostęp online: 26.04.2023].
• https://e.sggw.pl/pluginfile.php/55242/mod_folder/content/0/pdf_9.pdf?forcedownload=1. [dostęp online: 26.04.2023].
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Mocznik. [dostęp online: 26.04.2023].