Elektroniczna ewidencja zabiegów środkami ochrony roślin - zmiana przepisów od 2026 roku

Od 2026 roku wszyscy rolnicy – w tym, sadownicy, plantatorzy, producenci warzyw, upraw jagodowych czy zbóż oraz firmy świadczące usługi ochrony roślin – będą zobowiązani do prowadzenia elektronicznej ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin, niezależnie od wielkości areału. Tradycyjne zeszyty z zapiskami o terminach i rodzajach oprysków odejdą w zapomnienie. Nowe przepisy wymagają, by wszystkie dane były zapisywane cyfrowo, w specjalnym systemie informatycznym.
Z tego artykułu dowiesz się kogo obejmą zmiany, dlaczego są one wprowadzane i jak się przygotować.

Od 1 stycznia 2026 roku w życie mają wejść nowe przepisy unijne, które nałożą na rolników obowiązek prowadzenia elektronicznej ewidencji stosowania środków ochrony roślin. Zmiany te są częścią szerszych działań Unii Europejskiej mających na celu zwiększenie przejrzystości, bezpieczeństwa oraz zrównoważonego stosowania pestycydów w rolnictwie.

Kto wprowadza nowe przepisy?

Komisja Europejska od kilku lat pracuje nad reformą w ramach strategii „Od pola do stołu” (ang. Farm to Fork), będącej jednym z filarów Europejskiego Zielonego Ładu. Celem jest osiągnięcie przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r. Strategia „Od pola do stołu” to ramy polityki określające cele i inicjatywy polityczne mające sprawić, że system żywnościowy Unii Europejskiej będzie bardziej zrównoważony i przyjazny dla środowiska. 

Wśród kluczowych celów tej strategii znalazło się:

• zmniejszenie użycia środków ochrony roślin o 50% do 2030 roku
• ograniczenie ryzyka związanego z ich stosowaniem
• poprawa identyfikowalności i nadzoru nad zużyciem pestycydów

Wprowadzenie obowiązkowej cyfrowej dokumentacji, to narzędzie umożliwiające lepsze monitorowanie i raportowanie danych.  

Dlaczego wprowadza się elektroniczną ewidencję zabiegów środkami ochrony roślin?

Po pierwsze to zwiększona przejrzystość i zaufanie – umożliwia kontrolę stosowania pestycydów, ich nadużywania i niewłaściwego stosowania. Warto tu wskazać także możliwość wykazania historii zabiegów dla odbiorców żywności w UE i poza nią. Po drugie bezpieczeństwo – lepsze zarządzanie dokumentacją, zmniejszenie błędów. Po trzecie zgodność z unijnymi standardami – wymóg rozporządzenia UE 2023/564. Warto też podkreślić inny ważny aspekt - wsparcie cyfryzacji rolnictwa – ułatwienie zbierania danych dla rolników, a do tego wdrażanie rolnictwa precyzyjnego i lepsze planowanie zabiegów

Na czym będzie polegać elektroniczna ewidencja zabiegów środkami ochrony roślin?

Obowiązek prowadzenia ewidencji w formie elektronicznej dotyczyć będzie wszystkich użytkowników profesjonalnych środków ochrony roślin, a więc głównie rolników, sadowników, plantatorów, ogrodników i firm usługowych. 

Zakres informacji, które trzeba będzie rejestrować elektronicznie, obejmie:

• datę wykonania zabiegu
• numer działki ewidencyjnej lub lokalizację uprawy
• termin/fazę BBCH
• nazwę zastosowanego środka i substancji czynnej
• dawkę środka (w litrach/kg na ha)
• przyczynę zastosowania zabiegu (np. zwalczanie mszyc, chorób grzybowych, itp.)
• rodzaj zastosowanego sprzętu (opryskiwacz, atomizer)
• dane osoby wykonującej zabieg

Dane te będą musiały być przechowywane w systemie cyfrowym, dostępnym dla organów kontrolnych, takich jak Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN), przez minimum 3 lata od wykonania zabiegu.

Jak będzie wyglądać system elektronicznej ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin?

Wdrożona ma zostać platforma informatyczna, która umożliwi prowadzenie ewidencji w jednolitym formacie, zgłaszanie danych bezpośrednio z aplikacji mobilnych, komputerów lub przez integrację z systemami gospodarstw (np. programami do zarządzania gospodarstwem rolnym – FMS) ewentualne generowanie automatycznych raportów z wykorzystaniem danych geolokalizacyjnych. Niektóre państwa członkowskie mogą wdrożyć własne wersje systemów krajowych, z zachowaniem zgodności z wymogami unijnymi.

Dokumentację należy prowadzić bez zbędnej zwłoki, a jeśli nie powstała od razu w wersji cyfrowej – trzeba ją przenieść do takiej formy w ciągu 30 dni.

 

Dokumentację trzeba prowadzić również wtedy, gdy wykonuje się zabiegi na zlecenie innego podmiotu – zlecający musi mieć do niej dostęp.

Zgodnie z unijnym rozporządzeniem 2023/564, ewidencja zabiegów ochrony roślin – o której mowa w art. 67 ust. 1 rozporządzenia 1107/2009 – musi być prowadzona w formie elektronicznej, w taki sposób, aby dane można było łatwo odczytać za pomocą komputera. Pierwotnie przygotowano jeden projekt ustawy, który zawierał zarówno przepisy wynikające z prawa unijnego, jak i rozwiązania krajowe. Jednak 3 kwietnia 2025 r. Stały Komitet Rady Ministrów zdecydował o podziale projektu na dwa osobne dokumenty: projekt dotyczący przepisów unijnych i projekt obejmujący krajowe rozwiązania.

Ustalono, że oba projekty – po złożeniu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – zostaną rozpatrzone w tzw. trybie obiegowym, czyli bez konieczności posiedzenia Komitetu. Obecny projekt zawiera tylko przepisy, które są potrzebne do wdrożenia unijnych wymagań.

Zaproponowano aby obowiązek prowadzenia elektronicznej ewidencji powstał po upływie 3 miesięcy od dnia podania przez Głównego Inspektora do publicznej wiadomości informacji o jej udostępnieniu na stronie internetowej administrowanej przez GIORiN. Pozwoli to wszystkim podmiotom na przystosowanie się do nowych regulacji.

Kto będzie miał dostęp do elektronicznej ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin?

Organy kontroli: GIORiN, MRiRW, ARiMR, GUS, a także badawcze i naukowe instytucje – przy czym statystyki dla tych ostatnich będą dostępne w formie zagregowanej, bez możliwości identyfikacji gospodarstw. Dane osobowe chronione będą zgodnie z RODO.

Od kiedy obowiązuje elektroniczna ewidencja zabiegów środkami ochrony roślin?

Trudno stwierdzić na jakim etapie są obecnie prace nad systemem, natomiast rolnicy będą mieli 3 miesiące, aby wdrożyć zaproponowane rozwiązanie, co wydaje się wystarczającym okresem czasu. Nowe przepisy mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku. W 2025 roku planowane są programy pilotażowe i szkolenia dla rolników, mające przygotować ich do wdrożenia nowych zasad, które planowane są jesienią. 

Jak się przygotować do wprowadzenia elektronicznej ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin?

Warto skorzystać z bezpłatnych szkoleń i webinariów – wiele z nich ma być organizowanych jesienią 2025 roku. 

Śledź także komunikaty PIORiN, ARMiR i MRiRW – będą publikować szczegółowe wytyczne krajowe.

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN)  www.gov.pl/web/piorin

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARMiR)  www.gov.pl/web/arimr/agencja-restrukturyzacji-i-modernizacji-rolnictwa

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW)  www.gov.pl/web/rolnictwo

Elektroniczna ewidencja zabiegów ochrony roślin to zmiana, która zmusi rolników do cyfrowej rewolucji, ale jednocześnie ułatwi prowadzenie dokumentacji. Choć początkowo może być wyzwaniem, dobrze przygotowany system będzie korzyścią zarówno dla rolników, jak i dla konsumentów żywności w Europie.

Szczegóły prawne: Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/564 z dnia 10 marca 2023 r.