MĄCZNIAK RZEKOMY

Mączniak rzekomy to groźna choroba wywoływany przez organizmy grzybopodobne. Atakuje szeroki zakres roślin, w tym wiele gatunków warzyw, drzew owocowych, ozdobnych, a nawet chwastów. Jest szczególnie powszechna i problematyczna. Jej rozwojowi sprzyja duża wilgotność powietrza i umiarkowane temperatury. Jakie są objawy oraz metody rozpoznawania, zwalczania i leczenia mączniaka rzekomego?

Mączniak rzekomy a mączniak prawdziwy

Mączniak prawdziwy i mączniak rzekomy to dwa główne typy mączniaków, które najczęściej atakują rośliny.

Mączniak Prawdziwy:

• Patogeny: Wywoływany przez grzybnie z rodziny Erysiphaceae.
• Objawy: Pierwsze objawy charakteryzują się obecnością białego, mączystego nalotu na górnej stronie blaszki liściowej, który może rozprzestrzeniać się na pęd, łodygi, kwiaty i czasami owoce. Z czasem nalot może ciemnieć.
• Występowanie: Atakuje szeroki zakres roślin, w tym warzywa dyniowatych, owoce, ozdobne i zboża.

Mączniak Rzekomy:

• Patogeny: Wywoływany przez organizmy grzybopodobne, głównie z rodziny Peronosporaceae.
• Objawy: Charakterystyczny jest mączysty, często szarawy nalot grzybni na dolnej stronie liści, z towarzyszącymi żółtymi lub brunatnymi plamami na górnej stronie.
• Występowanie: Dotyka różnorodnych roślin, w tym roślin uprawnych: warzyw (jak ogórki, cebula, sałata, winorośl) i roślin ozdobnych. W zależności od występowania w uprawach, do najpopularniejszych mączniaków rzekomych należą: mączniak rzekomy winorośli, mączniak rzekomy ogórka, mączniak rzekomy cebuli czy mączniak rzekomy róży.

Mączniak rzekomy – objawy i rozpoznanie

Rozpoznanie, profilaktyka i skuteczne zwalczanie mączniaka rzekomego są kluczowe m.in. dla utrzymania zdrowia i wydajności roślin, a także dla ochrony plonów przed znacznymi stratami. Patogeny wywołujące mączniak rzekomy, takie jak Peronospora, Pseudoperonospora, Bremia i Plasmopara, nie są prawdziwymi grzybami, lecz organizmami grzybopodobnymi. Ich cykl życiowy i sposób infekcji różnią się od typowych grzybów, co ma istotne znaczenie przy wyborze metod zwalczania.

Objawy choroby – jak wygląda mączniak rzekomy?

Jak zatem rozpoznać mączniaka rzekomego? Objawy mączniaka pojawiają się na liściach roślin najczęściej na kobniec lata lub na początku jesieni. Najbardziej charakterystycznym objawem mączniaka rzekomego jest pojawienie się na spodniej stronie liści mączystego nalotu, który może mieć odcienie bieli, szarości, a czasami fioletu. Na górnej stronie liści mogą pojawiać się żółte plamy lub przebarwienia. Ograniczony zostaje wzrost i rozwój liści, a rośliny ulegają skarłowaceniu. Silnie porażone części roślin obumierają.

Warunki i rozwój mączniaka rzekomego

Mączniak rzekomy rozwija się najlepiej w chłodnych warunkach wysokiej wilgotności lub przy długotrwałym zwilżaniu liści. W miarę postępu choroby, liście mogą zamierać, co prowadzi do ograniczenia fotosyntezy i osłabienia rośliny. Może zimować i jest to jeden z kluczowych jego cyklu życiowego.

Oto kilka sposobów, w jakie mączniak rzekomy może przetrwać zimę:

• W formie oospor – mogą przetrwać w glebie lub na resztkach roślinnych przez zimę i kiełkować w sprzyjających warunkach wiosną, infekując nowe rośliny.
• Na zainfekowanych roślinach – może przetrwać na różnej części roślin, które są w stanie wegetatywnym przez zimę.
• Na opadłych liściach i resztkach roślinnych – grzybnia mączniaka może przetrwać na opadłych liściach i innych resztkach roślinnych.
• W szklarniach i tunelach foliowych.

Mączniak rzekomy – metody zwalczania i leczenia

Mączniak rzekomy – zwalczanie chemiczne*

Zwalczanie mączniaka rzekomego wymaga zastosowania odpowiednich środków ochrony roślin. Do najskuteczniejszych metod należy stosowanie fungicydów. Należy pamiętać, że stosując środki ochrony roślin, należy przestrzegać informacji zawartych w ich etykietach.

W zależności od rodzaju uprawy mogą to być preparaty zawierające składniki takie jak:

• azoksystrobina, np. Amistar 250 SC,
• dimetomorf i piraklostrobina, np. Cabrio Duo 112 EC,
• miedź, np. Miedzian Extra 350 SC, Cuproxat 345 SC.

Mączniak rzekomy – preparaty ekologiczne*

Zastosować można również środki ekologiczne. Szczególnie w uprawach ekologicznych stosuje się naturalne metody.

Preparaty ekologiczne mogą zawierać m.in.:

• olejek pomarańczowy, np. Limocide, Prev-am,
• grzyba Pythium oligandrum, np. Polyversum WP.

Mączniak rzekomy – zapobieganie i profilaktyka

Zapobieganie mączniakowi rzekomemu opiera się na kilku kluczowych praktykach.

• Uprawa odpornych odmian: wybór odmian roślin odpornych na mączniak rzekomy może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby.
• Odpowiednie praktyki uprawowe: zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza wśród roślin, unikanie nadmiernego zwilżania liści i racjonalne nawożenie mogą pomóc w zapobieganiu rozwojowi choroby.
• Usuwanie resztek roślinnych: dzięki regularnemu usuwaniu resztek roślin z pola i niszczeniu resztek roślin możliwe jest ograniczenie źródła infekcji.
• Monitorowanie warunków pogodowych: mączniak rzekomy rozwija się w warunkach dużej wilgotności, dlatego ważne jest monitorowanie warunków pogodowych i dostosowywanie praktyk uprawowych.

Przestrzeganie tych zasad może znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia mączniaka rzekomego oraz ograniczyć jego rozprzestrzenianie się na plantacjach.

Zapoznaj się z naszymi artykułami o mączniaku prawdziwym:

• MĄCZNIAK PRAWDZIWY I RZEKOMY – RÓŻNICE ORAZ ZWALCZANIE

​

* Środki ochrony roślin zarejestrowane w roku 2023.