Alternarioza

Alternarioza jest chorobą roślin wywoływaną przez grzyby z rodzaju Alternaria. Patogen Alternaria solani są szeroko rozpowszechnione i mogą przetrwać w glebie, na resztkach roślinnych oraz na nasionach. Alternarioza atakuje wiele różnych gatunków roślin, w tym warzywa takie jak pomidor, ogórek, cebulę, paprykę, ziemniaki, marchew, por oraz owoce takie jak jabłka i cytrusy. Jest również powszechna w wielu roślinach ozdobnych. Choroba ta jest szczególnie niszczycielska w wilgotnych, ciepłych klimatach. Głównie atakuje liście i pędy roślin, a w mniejszej mierze również owoce. Ta choroba jest rozpoznawalna przez specyficzne plamy na roślinach.

Objawy i rozpoznanie alternariozy

Zarodniki grzyba wywołującego alternariozę kiełkują, tworząc struktury wnikające w tkanki roślin. W tych tkankach dochodzi do powstawania nowych zarodników, które następnie rozprzestrzeniają się na inne rośliny. Infekcja alternariozą może wystąpić bezpośrednio lub przez rany i aparaty szparkowe roślin, nawet w ciągu kilku godzin. Przy czym pierwsze oznaki choroby mogą się pojawić już po 2–3 dniach od zakażenia, a zarodnikowanie może nastąpić w ciągu 5 dni. Zarodniki są rozprzestrzeniane przez wiatr lub za pomocą kropli deszczu.  

Objawia się głównie przez charakterystyczne, koncentrycznie ułożone plamy, które lekko zapadają się na powierzchni liści, pędów i owoców. Plamy przypominają tarczę strzelniczą. Mają jaśniejsze środki, podczas gdy ich krawędzie są wyraźnie pofalowane. Mogą mieć barwę od zielonej do ciemnobrązowej, przy czym z czasem przekształcają się w ciemnobrązowe, kanciaste zmiany z żółtą otoczką. Z czasem plam tworzy się coraz więcej i zlewając się ze sobą tworzą duże powierzchnie, doprowadzając do zamierania i zasychania liści. Podobne objawy występują również  m.in. na ogonkach liściowych i łodygach. Patogen zimuje na nasionach i w resztkach roślinnych. Na owocach pojawiają się ciemne plamy, które pokrywają się czarnym nalotem tworzącym maczugowate zarodniki.

Alternarioza ziemniaka występuje ona powszechnie we wszystkich rejonach uprawy tej rośliny. Powoduje porażenie dolnych liści, na których widoczne są charakterystyczne okrągłe, czasem nieregularne, brunatne plamy, które mają charakterystyczne kręgi, a w miejscu porażenia liść staje się suchy i kruchy. Silnie porażone liście żółkną i zamierają. Grzyb ten może porażać bulwy ziemniaków, wskutek czego źle się przechowują. Porażone ziemniaki, które wysadzane są na przyszły rok często nie kiełkują bądź też po skiełkowaniu gniją. Występuje ona powszechnie we wszystkich rejonach uprawy tej rośliny.  Alternarioza to najgroźniejsza choroba ziemniaków, zaraz po zarazie ziemniaka. W korzystnych warunkach dla rozwoju, choroba ta powoduje znaczne straty w plonie.

Aktualnie sucha plamistość liści pomidora jest popularną choroba w uprawie pomidora gruntowego. Pierwsze symptomy alternariozy są najczęściej zauważalne na liściach, które pokrywają się ciemnobrunatnymi plamami, czasami osiągającymi średnicę do 2 cm. Te plamy mogą również występować na ogonkach liściowych i łodygach. Choroba ta dotyka także owoce pomidora, na których pojawiają się zagłębione, nieregularnie kształtne plamy z wyraźnymi konturami. W warunkach dużej wilgotności może dojść do pojawienia się czarnego nalotu grzybni na zainfekowanych obszarach.

Do rozwoju alternariozy przyczyniają się różne czynniki, takie jak:

• Niewłaściwa rotacja upraw (jednostronny płodozmian),
• Używanie zainfekowanego materiału siewnego,
• Sadzeniaki uszkodzone mechanicznie,
• Pozostawianie na polu resztek roślinnych po zbiorach.

Te czynniki stwarzają sprzyjające warunki dla rozwoju i rozprzestrzeniania alternariozy, dlatego ważne jest ich unikanie i stosowanie odpowiednich praktyk rolniczych w celu zapobiegania chorobie.

Metody zwalczania i leczenia alternariozy

Alternarioza może pojawić się podczas całego okresu wegetacji z temperaturami z zakresu 4–30°C, wysokiej wilgotności względnej powietrza i krótkotrwałymi, intensywnymi opadami deszczu. Alternariozę można zwalczać przeznaczonymi do tego preparatami grzybobójczymi, warto jednak zapobiegać jej występowaniu przez stosowanie właściwej agrotechniki.

Środki Przeznaczone Do Zwalczania Alternariozy*:

• Botrefin 
• Nando 500 SC 
• Infinito 687,5 EC
• Carial Star 500 SC 
• Axidor 
• Cabrio Duo 112 EC
• Signum 33 WG 
• Amistar 250 SC 
• Dagonis 
• Scorpion 325 SC
• Toprex 375 SC

Alternarioza – zapobieganie i profilaktyka 

Aby zapobiec rozwojowi alternariozy, ważne jest unikanie zbyt gęstego sadzenia roślin, co umożliwia właściwą cyrkulację powietrza. Nie zaleca się uprawy ziemniaków, pomidorów, oberżyny i papryki na tym samym stanowisku w kolejnym sezonie wegetacyjnym po wystąpieniu choroby. Optymalne jest zachowanie 3-4 letniej przerwy w uprawie tych roślin na tym samym miejscu. Należy również szybko usuwać zainfekowane części roślin lub całe rośliny, które obumarły, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby na przyszłe uprawy. Środki ochrony roślin powinny być stosowane profilaktycznie lub aplikowane natychmiast po zauważeniu pierwszych objawów choroby. Pierwsze opryski zaleca się przeprowadzać gdy rośliny zaczynają rozgałęziać się, a kolejne – od początku kwitnienia aż do osiągnięcia pełnej dojrzałości owoców, przy czym należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniego okresu karencji.

Alternarioza może powodować znaczne straty w produkcji rolniczej i ogrodniczej, dlatego ważne jest monitorowanie roślin i wczesne interweniowanie w przypadku wykrycia objawów choroby.

Zapoznaj się z naszymi artykułami o alternariozie:

• ALTERNARIOZA POMIDORA - OBJAWY I SPOSOBY ZWALCZANIA
• ALTERNARIOZA I ZARAZA ZIEMNIAKA - CHOROBY ZIEMNIAKÓW

​

* Środki ochrony roślin zarejestrowane w roku 2023.