ŚRODKI NA STONKĘ ZIEMNIACZANĄ

Stonka ziemniaczana jest jednym z najbardziej znanych w Polsce chrząszczy i najgroźniejszym szkodnikiem ziemniaków. Jedna samica może złożyć około 1000 do nawet 3000 jaj, a na roślinach żerują zarówno stadia larwalne stonki, jak i osobniki dorosłe, co skutkuje jej wysoką szkodliwością dla uprawy. Jak zwalczyć stonkę?

Środki na stonkę ziemniaczanąCharakterystyka i rozpoznanie stonki ziemniaczanejStadia rozwojowe stonki ziemniaczanejZwalczanie stonki ziemniaczanej - preparaty, opryski na szkodniki

-18%
-50,10zł
228,90zł
279,00zł
-9%
-20,80zł
222,20zł
243,00zł
-4%
-28,30zł
831,60zł
859,90zł
-9%
-2,30zł
26,20zł
28,50zł
-8%
-5,20zł
60,60zł
65,80zł
-9%
-21,90zł
223,60zł
245,50zł
-10%
-116,50zł
1089,50zł
1206,00zł
-11%
-84,50zł
695,50zł
780,00zł
253,50zł
-6%
-73,00zł
1286,00zł
1359,00zł
78,00zł
75,30zł
141,30zł
197,70zł
63,50zł
930,40zł
44,00zł
26,50zł
205,50zł
-5%
-2,00zł
39,00zł
41,00zł
16,30zł
159,50zł
43,50zł
22,10zł
29,40zł
741,00zł
11,60zł
-5%
-3,10zł
63,90zł
67,00zł
-2%
-1,50zł
88,50zł
90,00zł
-4%
-0,49zł
14,50zł
14,99zł
-2%
-13,40zł
748,60zł
762,00zł
-2%
-13,40zł
748,60zł
762,00zł
-6%
-1,10zł
20,90zł
22,00zł
-2%
-4,40zł
249,60zł
254,00zł
-6%
-2,30zł
41,70zł
44,00zł
36,80zł
411,00zł
1998,70zł
18,90zł
15,10zł
52,60zł

Charakterystyka i rozpoznanie stonki ziemniaczanej

Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata) to chrząszcz z rodziny stonkowatych, znany powszechnie i największy szkodnik upraw ziemniaków. Osiąga optymalne warunki wzrostu w temperaturach 18-26°C. Okres rozwoju kolejnych pokoleń stonki powoduje, że mogą atakować teź inne plantacje roślin z rodziny psiankowatych, takich jak pomidory, bakłażany czy papryka.

Kształt ciała dorosłych osobników jest owalny z płaskim spodem. Głowa i dość duże przedplecze mają pomarańczowy kolor z czarnymi plamkami, a pokrywy skrzydłowe są jasnożółte w ciemne paski. Ich larwy mają krępą budowę ciała, są czerwone z czarnymi plamkami (tuż po wylęgu są żółte), małą czarną głowę. Są wyposażone w niewielkie odnóża.

Stonka ziemniaczana i mszyce to popularne szkodniki, które żerują na roślinach, prowadząc do ich osłabienia, a nawet obumarcia, zmniejszając w ten sposób plon. Stonka ziemniaczana zazwyczaj nie atakuje bezpośrednio bulw ziemniaka, które rosną pod ziemią. Jednakże pośrednio może wpływać na ich rozwój i jakość. Intensywne żerowanie na liściach uszkadza je, co z kolei może mieć wpływ na rozwój bulw, ponieważ roślina nie jest w stanie przeprowadzać fotosyntezy efektywnie i gromadzić składników odżywczych.

Stadia rozwojowe stonki ziemniaczanej

  • Jaja: stonka ziemniaczana złoże jaj ma na spodniej stronie liści ziemniaków. Jaja są owalne i mają pomarańczową lub żółtą barwę. Próg szkodliwości donoszący się do składania jaj jest wskaźnikiem, który określa, kiedy należy podjąć działania ochronne w celu zwalczania tego szkodnika.
  • Larwy: po wykluciu się z jaj larwy stonki ziemniaczanej są czerwone z czarnymi plamkami wzdłuż boków. Przechodzą cztery stadia rozwojowe (L1, L2, L3, L4) i żerując na powierzchniowych częściach rośliny (liściach ziemniaków). Minimalne straty plonu szacuje się w przypadku, gdy na pojedynczej roślinie wystąpi jedno złoże jaj lub 15 larw.
  • Poczwarki: po ostatnim stadium larwalnym największe larwy chowają się w ziemi, gdzie przepoczwarzają się przez 2 do 4 tygodni. Rolniczym sposobem, aby sprawdzić obecność poczwarek stonki ziemniaczanej, jest inspekcja gleby wokół roślin.
  • Dorosłe osobniki: dorosłe stonki ziemniaczane mają owalny wypukły kształt ciała z płaskim spodem, przedplecze i głowa są barwy żółtopomarańczowej z czarnymi plamkami, a pokrywy skrzydeł są jaśniejsze z wyraźnymi charakterystycznymi czarnymi paskami.

Zwalczanie stonki ziemniaczanej - preparaty, opryski na szkodniki

W walce ze stonką ziemniaczaną (Leptinotarsa decemlineata) można wykorzystać metody zarówno chemiczne, jak i biologiczne. 

Środki chemiczne na stonkę ziemniaczaną

Stosowanie środków owadobójczych z różnych grup chemicznych jest jednym z najbardziej bezpośrednich sposobów na zwalczanie larw i chrząszczy stonki. Najlepsze środki* działające wgłębnie to: Carnadine 200 SL, Benevia 100 ODCoragen 200 SC. Wiele sklepów internetowych jest zaopatrzonych w odpowiedni oprysk na stonkę. Preparaty owadobójcze wymagają rozcieńczania wodą, tworząc zawiesinę. Ważne jest, aby stosować środki na stonkę ziemniaczaną zgodnie z zaleceniami producenta i lokalnymi przepisami dotyczącymi ochrony roślin. Poleca się stosowanie insektycydów osobom pełnoletnim oraz posiadającym kwalifikacje wymagane do stosowania profesjonalnych środków ochrony roślin. 

Metody biologiczne na stonkę ziemniaczaną

Wprowadzenie naturalnych wrogów stonki, takich jak drapieżne owady, ptaki czy pożyteczne pasożyty, może pomóc w ograniczeniu populacji szkodnika. Używanie pułapek do monitorowania i przyciągania stonki również może być skuteczne w małych ogrodach. Mogą to być pułapki feromonowe lub pułapki z wodą i detergentem. Bardzo polecane i przyjazne dla naszego środowiska są preparaty biologiczne. Niektóre naturalne preparaty, takie jak wyciąg z wrotyczu, mogą działać odstraszająco na stonkę ziemniaczaną. Najlepsze wyniki osiąga się, stosując kombinację różnych metod zwalczania.

Ważne jest również regularne monitorowanie upraw, aby szybko reagować na pojawienie się szkodnika.

Środki ochrony roślin na stonkę ziemniaczaną

Skuteczna ochrona przed  stonką ziemniaczaną może być przeprowadzane za pomocą  metod chemicznych tj.:

  • Insektycydy kontaktowe – zabijają stonkę ziemniaczaną po bezpośrednim kontakcie z substancją czynną. Środek o działaniu kontaktowym zawiera przykładowo deltametrynę lub lambda-cyhalotrynę.
  • Insektycydy systemiczne – są wchłaniane przez roślinę i zabijają stonkę, gdy ta żeruje na roślinie. Przykłady to produkty zawierające acetamipryd lub tiametoksam.
  • insektycydy wgłębne – substancja aktywna wnika w komórki rośliny, lecz nie jest rozprowadzana poprzez soki do innych jej części, np. cyjanotraniliprol.
  • Insektycydy biologiczne – takie jak spinosad, które są mniej szkodliwe dla środowiska i mogą być stosowane w rolnictwie ekologicznym.

Najpopularniejsze preparaty do zwalczania stonki ziemniaczanej o działaniu kontaktowym i żołądkowym na szkodniki z różnych grup chemicznych występujące w naszym internetowym sklepie ogrodniczym:

Wymagane od osób nabywających środki są odpowiednie certyfikaty lub licencja potwierdzająca ich wiedzę na temat bezpiecznego stosowania, przechowywania i usuwania pestycydów. W Polsce jest to tzw. "świadectwo kwalifikacji" w zakresie stosowania środków ochrony roślin.

Stonka ziemniaczana - zapobieganie

Zapobieganie pojawianiu się stonki jest kluczowym elementem zarządzania na plantacjach ziemniaka i może być znacznie bardziej efektywne niż zwalczanie już istniejących szkodników. Oto kilka strategii, które mogą pomóc w zapobieganiu pojawianiu się tego szkodnika.

  • Rotacja upraw jest jedną z najważniejszych metod zapobiegania. Stonka ziemniaczana preferuje rośliny z rodziny psiankowatych, więc unikanie sadzenia ziemniaków lub innych roślin z tej rodziny w tym samym miejscu przez kilka lat może pomóc w przerwaniu cyklu życiowego szkodnika. Wybór odpornych odmian może również znacząco wpłynąć na ochronę ziemniaka. Niektóre odmiany mają naturalną odporność na stonkę ziemniaczaną, co może ograniczyć potrzebę stosowania środków chemicznych.
  • Usuwanie resztek roślinnych po zbiorach jest ważne, ponieważ mogą one stanowić schronienie dla stonki ziemniaczanej w okresie zimowym.
  • Dokładne czyszczenie pola z resztek roślin może ograniczyć możliwości przetrwania szkodnika. Zachowanie czystości na polu przez regularne usuwanie chwastów i innych roślin, które mogą służyć jako żywiciel dla stonki, pomoże ograniczyć jej populację.
  • Monitoring upraw pozwala na wczesne wykrycie stonki ziemniaczanej i szybkie podjęcie działań zapobiegawczych. Regularne inspekcje upraw mogą pomóc w identyfikacji szkodnika, zanim osiągnie on szkodliwy poziom. 
  • Odpowiednie nawożenie również może wpłynąć na zapobieganie inwazji szkodnika. Nadmierne stosowanie azotu w uprawie ziemniaka nie jest zalecane, gdyż może przyciągać stonkę ziemniaczaną, dlatego ważne jest, aby stosować nawozy zgodnie z zaleceniami.
  • Wczesny zbiór ziemniaków może pomóc w uniknięciu największych szkód spowodowanych przez stonkę, szczególnie jeśli szkodnik pojawił się już na polu.

​Podejmując te działania, można znacznie zmniejszyć ryzyko pojawienia się stonki ziemniaczanej i ograniczyć potrzebę stosowania interwencji chemicznych. W przypadku wysokiego ryzyka infestacji może być jednak konieczne zatosowanie środków ochrony roślin. Należy jednak pamiętać o stosowaniu ich zgodnie z zaleceniami i przepisami, aby zminimalizować wpływ na środowisko i uniknąć rozwoju odporności populacji stonki na substancję czynną.

Zapoznaj się z naszym artykułem o stonce ziemniaczanej:

Polecane środki ochrony roślin na stonkę ziemniaczaną dostępne na wpolu.plStonka ziemniaczana - zapobieganieŚrodki chemiczne na stonkę ziemniaczanąMetody biologiczne na stonkę ziemniaczaną

 

* Środki ochrony roślin zarejestrowane w roku 2023.