GLIFOSAT - CZYM JEST I JAK DZIAŁA?

W roku 1974 na rynku pojawił się środek chwastobójczy o nazwie Roundup marki Monsatno (obecnie Bayer). Substancją czynną w tym produkcie był glifosat - herbicyd totalny o wyjątkowej skuteczności. Ponieważ patent na tę substancję wygasł w 2000 r., obecnie produkuje się wiele środków chwastobójczych na bazie glifosatu.

1. Czym jest glifosat?
2. Jak działa glifosat?
3. Popularne środki z glifosatem dostępne na wpolu.pl
4. Środki ochrony roślin zawierające glifosat
5. Status prawny glifosatu w Polsce
6. Czym zastąpić glifosat?
7. Jak działa Roundup? Artykuł powiązany

Czym jest glifosat?

Glifosat jest związkiem organicznym z grupy fosfonianów, który w herbicydach najczęściej występuje w postaci soli amonowej lub sodowej. Stosuje się go do zwalczania chwastów, zwłaszcza w uprawach modyfikowanych genetycznie, które mają gen odporny na jego działanie.

Jak działa glifosat?

Glifosat to herbicyd totalny, czyli nieselektywny, który skutecznie niszczy różne niepożądane zielone rośliny (m.in. perz właściwy, jednoroczne i wieloletnie chwasty jednoliścienne oraz dwuliścienne), a także zapobiega ich odrastaniu. Ten środek chwastobójczy wykorzystuje się w formie roztworu wodnego (nalistnie). Wnika on w zielone części roślin, a następnie jest transportowany po całym organizmie i doprowadza do obumarcia chwastu. Mechanizm działania glifosatu opiera się na uniemożliwianiu syntezy aminokwasów niezbędnych do rozwoju rośliny (blokuje szlak kwasu szikimowego).

Glifosat służy do przygotowania ugoru pod uprawy i zwalczania chwastów na torowiskach czy terenach nieużywanych rolniczo (ogrody, działki). Stosuje się go również w uprawie pszenicy ozimej i rzepaku ozimego, a także po zbiorze roślin uprawnych. Ponieważ glifosat nie działa na zdrewniałe części roślin, często wykorzystuje się go w sadownictwie i w winnicach.

Popularne środki z glifosatem dostępne na wpolu.pl

Halvetic 180 SL 1L

24,10zł

- +

DO KOSZYKA

AGROSAR 360 SL 5L glifosat

92,00zł

- +

DO KOSZYKA

Środki ochrony roślin zawierające glifosat

Obecnie na rynku można dostać aż 90 środków do zwalczania chwastów zawierających glifosat. Należą do nich m.in. Roundup 360 SL Plus, Roundup Flex 480 SL, Halvetic 180 SL, Klinik Free 360 SL, Klinik Xtreme 540 SL czy Agrosar 360 SL.

Status prawny glifosatu w Polsce

Ponieważ produkcja glifosatu w latach 1995-2014 wzrosła niemal 12-krotnie, a naukowcy wykryli pozostałości tego związku w żywności, glebie, powietrzu i wodach gruntowych, nasuwa się ważne pytanie: Jaki jest wpływ glifosatu na zdrowie?

Przez lata uważano ten herbicyd za bezpieczny dla ludzi, jednak pojawia się coraz więcej badań na temat potencjalnych negatywnych skutków zdrowotnych. Mówi się o ryzyku rozwoju nowotworów, bezpłodności, zaburzeń hormonalnych czy problemów neurologicznych.

Z jednej strony od 1985 r., gdy po raz pierwszy zaczęto podejrzewać glifosat o powodowanie raka, substancję tę wielokrotnie przebadano. Po analizie ponad 1000 eksperymentów, Federal Institute for Risk Assessment uznało glifosfat za "niewinny" w kwestii rozwoju chorób nowotworowych, bezpłodności czy niekorzystnego wpływu na płód. Z drugiej jednak strony w 2015 r. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem zaklasyfikowała ten środek jako prawdopodobnie rakotwórczy, podobnie jak WHO.

Mimo to amerykańska Agencja Ochrony Środowiska, a także Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności uznała glifosat za preparat bezpieczny pod warunkiem stosowania zgodnie z zaleceniami. W 2022 r. wiceminister zdrowia Waldemar Kraska również stwierdził, że środki z glifosatem są niegroźne zarówno dla konsumentów, jak i osoby wykonujące zabiegi agrotechniczne pod warunkiem ścisłego przestrzegania instrukcji na etykiecie oraz stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej. Podstawę wyjaśnień wiceministra stanowiły opinie Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).

Chociaż Unia Europejska przedłuża licencje na stosowanie środków zawierających glifosat w krajach członkowskich, w 2020 r. Niemcy zabroniły wykorzystywania tego herbicydu w parkach miejskich i przydomowych ogródkach, a w 2024 r. wszelkie preparaty z glifosatem mają zostać zakazane.

Czym zastąpić glifosat?

Z powodu wątpliwości co do bezpieczeństwa glifosatu wiele osób szuka alternatyw dla tego środka. Niedawno na rynku pojawił się herbicyd totalny pochodzenia roślinnego, Effect 24H, który ma w składzie kwas pelargonowy (nonanowy). Preparat ten, podobnie jak glifosat, działa na niezdrewniałe części roślin, a pierwsze skutki jego stosowania można zauważyć już po 24 godzinach.

Sprawdź artykuł powiązany:

• JAK DZIAŁA ROUNDUP? ŚRODEK DO ZWALCZANIA CHWASTÓW

Źródła:

1. https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,glifosat---czy-powinien-byc-zakazany--gdzie-go-mozna-znalezc-,artykul,08853159.html. [dostęp online: 25.09.2023].
2. https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Glifosat-wplyw-na-srodowisko-i-zdrowie-ludzi-badania-Laboratorium-Eurofins-12704.html. [dostęp online: 25.09.2023].

UWAGA!

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem przeczytaj etykietę oraz opis działania produktu. Środki ochrony roślin do użytku profesjonalnego mogą być nabyte tylko i wyłącznie przez osoby pełnoletnie oraz posiadające kwalifikacje wymagane od osób nabywających środki ochrony roślin określone w ustawie o środkach ochrony roślin. Niespełnienie powyższych warunków jest złamaniem regulaminu sklepu.