Chowacz – groźny szkodnik upraw polowych

Chowacze, w tym m.in. chowacz brukwiaczek i chowacz czterozębny, to chrząszcze, których larwy i dorosłe osobniki atakują liście, pąki, łodygi i łuszczyny roślin (zwłaszcza rzepaku, kapustnych i zbóż). Ich żerowanie osłabia wzrost, zmniejsza plon i sprzyja wtórnemu porażeniu chorobami.

Charakterystycznymi objawami żerowania chowaczy są uszkodzenia powodowane zarówno przez larwy, jak i dorosłe chrząszcze. Larwy wgryzają się w tkanki roślinne, drążąc tunele wewnątrz łodyg, co prowadzi do zakłócenia transportu wody i składników odżywczych, a w konsekwencji do więdnięcia i zamierania pędów. Dorosłe osobniki żerują natomiast na zewnętrznych częściach roślin – dziobią liście, pąki oraz kwiaty, ograniczając tym samym liczbę zawiązujących się owocujących struktur. W wyniku ich obecności na roślinach można zaobserwować wyraźne objawy: wygryzione otwory w liściach, obecność larw wewnątrz łodyg (szczególnie u roślin takich jak rzepak), ogólne osłabienie roślin, a także deformacje i czernienie łuszczyn.

Metody zwalczania chowacza

Skuteczna ochrona upraw przed chowaczami wymaga regularnego monitoringu plantacji, zwłaszcza wiosną, kiedy szkodniki takie jak chowacz brukwiaczek czy chowacz czterozębny zaczynają intensywnie żerować na młodych roślinach. Kluczowe znaczenie ma wyznaczenie progów ekonomicznej szkodliwości – dla rzepaku przyjmuje się zazwyczaj próg alarmowy wynoszący 1 chrząszcza lub więcej na jednej roślinie. Przekroczenie tego progu jest sygnałem do podjęcia działań ochronnych.

Wśród dostępnych na rynku środków ochrony roślin, warto zwrócić uwagę na preparaty oferowane na stronach sklepu wPolu.pl. Jednym z nich jest Inazuma 130 WG, zawierająca dwie substancje czynne: acetamipryd oraz lambda-cyhalotrynę. Środek ten działa kontaktowo, żołądkowo oraz systemicznie i wykazuje wysoką skuteczność przeciwko chowaczowi brukwiaczkowi oraz czterozębnemu – nawet w niższych temperaturach, od 5°C.

Kolejnym preparatem jest Neptun 480 EC, oparty na chloropiryfosie – insektycydzie fosforoorganicznym o działaniu kontaktowym i żołądkowym, skutecznym w zwalczaniu chowaczy i słodyszka w uprawach rzepaku.

Do skutecznych środków zalicza się także Leptosar 200 SL, preparat o działaniu kontaktowym i żołądkowym, który eliminuje nie tylko chowacze, ale również inne szkodniki ssące i gryzące. Alternatywą może być Sivanto Energy – nowoczesny, selektywny insektycyd skuteczny wobec chowaczy, skrzypionek i słodyszków. Na uwagę zasługuje również Decis Mega 50 EW, zawierający deltametrynę, który dzięki szybkiemu działaniu kontaktowemu efektywnie ogranicza populację chowaczy i innych groźnych szkodników.

Dobór odpowiedniego środka powinien być dostosowany do aktualnej fazy rozwojowej uprawy, warunków pogodowych oraz poziomu nasilenia występowania szkodników.

Aby podjęte działania były jak najbardziej skuteczne, warto trzymać się paru ogólnych zasad podczas stosowania środków zwalczających chowacza:

• zabiegi najlepiej przeprowadzać rano lub wieczorem, kiedy temperatura < 25 °C i brak silnego słońca/wiatru

• dawkowanie preparatów powinno być zawsze zgodne z etykietą – np. Inazuma 0,16–0,20 kg/ha; Neptun 480 EC 0,2–0,3 l/ha

• technika oprysku – dokładne pokrycie roślin (liści, łodyg), szczególnie dolnych partii

• rotacja środków – zmiana grupy substancji czynnych pozwoli uniknąć nabycia odporności przez szkodniki

• mieszanie – można stosować z adiuwantami, ale warto wykonać wcześniej próbę zgodności

• przestrzegaj karencji i prewencji podanych na etykiecie produktu.

W ramach metod alternatywnych i ekologicznych zwalczania chowaczy coraz większą popularność zyskują naturalne preparaty oraz pułapki feromonowe, które służą zarówno do monitorowania obecności szkodników, jak i ograniczania ich liczebności w uprawie. Jedną z innowacyjnych i przyjaznych środowisku metod jest zastosowanie nicieni entomopatogenicznych, takich jak Larvanem, które skutecznie infekują i eliminują larwy chowaczy obecne w glebie, stanowiąc formę biologicznej kontroli populacji. Równie istotne są dobre praktyki agrotechniczne – wśród nich szczególne znaczenie mają płodozmian, niszczenie resztek pożniwnych oraz opóźnianie terminu siewu rzepaku. Te działania ograniczają możliwość przezimowania i dalszego rozwoju chowaczy, jednocześnie wspierając naturalną równowagę w agroekosystemie i zmniejszając konieczność interwencji chemicznej.