ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN NA MINIARKI

Miniarki to grupa szkodników, które atakują różne gatunki roślin od sadowniczych, przez warzywa, po byliny. Charakterystyczną cechą tych szkodników jest pozostawianie na liściach roślin charakterystycznych korytarzy, zwanych minami, które są wynikiem ich żerowania. Miniarki mogą znacznie zmniejszać plony roślin jadalnych oraz obniżać walory dekoracyjne roślin ozdobnych. Pojawiają się one zazwyczaj od kwietnia, a ich aktywność może trwać aż do późnej jesieni, w zależności od warunków pogodowych. Są to szkodniki, które można zaobserwować również na roślinach balkonowych, chociaż najczęściej spotykane są na pomidorach, ogórkach i papryce, gdzie mogą stanowić duży problem dla uprawy​​.

Charakterystyka i rozpoznanie miniarek

Miniarki to niewielkie muchówki, które stanowią poważne wyzwanie dla ogrodników i rolników. Należą do rodziny Agromyzidae, czyli miniarkowatych. Ich larwy żerują pod skórką liścia.

W kontekście fizycznego wyglądu, dorosłe miniarki są małe, zwykle o długości od 1 do 3 mm. Charakteryzują się wydłużonym ciałem i zwykle są koloru żółtego do czarnego, w zależności od gatunku. Ich larwy są małe, bez nóg i zwykle białe lub żółtawe.

Istnieje wiele gatunków miniarek, które atakują różne uprawy w umiarkowanych strefach klimatycznych. Gatunki, które powodują szkody w uprawach ogrodniczych, są przeważnie wszystkożerne, czyli żywią się wieloma gatunkami roślin. Wśród często spotykanych gatunków miniarek są m.in.:

• Miniarka kapuścianka (Phytomyza rufipes): ta muchówka ma barwę szaro-popielatą, a jej larwy są białe. Może rozwijać się na rzepaku ozimym, szczególnie podczas łagodnych i ciepłych jesiennych warunków.
• Miniarka porówka (Napomyza gymnostoma): ma szare ciało, ciemny odwłok z żółtym paskiem z boku i żółtą głowę, a jej larwy są białe i z czasem żółkną. Muchówka ta atakuje rośliny takie jak cebula, por, szczypior i czosnek.

Najwięcej szkód powodują te należące do rodzaju Liriomyza o żółto-czarnej barwie dorosłych osobników. Najpopularniejsze to:

• Miniarka ciepłolubka (Liriomyza trifolii): larwy mają żółty kolor ochry. Zwykle żeruje na chryzantemie, gerberze i papryce.
• Miniarka szklarniówka (Liriomyza huidobrensis): larwy mają brudno-biały kolor, a gdy się starzeją, ich głowa zmienia kolor na żółty. Żeruje na roślinach liściastych, takich jak sałata i kapusta pekińska, pomidor oraz chryzantema.
• Miniarka psiankowianka (Liriomyza bryoniae): larwy są przezroczyste, białawe. Gdy się starzeją, ich głowa zmienia kolor na żółty. Do roślin żywicielskich należą słodka papryka, sałata, chryzantema i gerbera.

Miniarki powodują uszkodzenia roślin zarówno:

• bezpośrednio, przez larwy drążące tkankę liścia, co prowadzi do wysychania, przedwczesnego opadania liści i uszkodzeń kosmetycznych,
• jak i pośrednio, poprzez umożliwienie patogenicznym grzybom lub bakteriom dostania się do tkanki roślinnej przez miejsca żerowania​​.

Miniarki - cykl rozwoju

Cykl życiowy miniarek, podobnie jak u większości muchówek, składa się z kilku etapów: jaja, larwy, poczwarki i dorosłego owada.

• Jaja: samica miniarki składa jaja w tkance roślinnej, najczęściej w liściach. Lokalizacja, gdzie samica składa jaja, zależy od gatunku miniarki oraz rodzaju rośliny gospodarza.
• Larwy: po wykluciu, larwy zaczynają odżywiać się tkanką roślinną, co jest charakterystyczne dla miniarek. W tym stadium larwy drążą tunele w liściach, tworząc struktury przypominające kopalnie, co może prowadzić do uszkodzeń roślin. Larwy przechodzą przez kilka stadium rozwojowych, zwiększając swoje rozmiary i dojrzewając. 
• Poczwarki: po zakończeniu fazy larwalnej, miniarki przekształcają się w poczwarki. Tuż przed przepoczwarzeniem się wygryzają otwory w liściach, przez które wypadają na ziemię. Samice składają 20-30 jaj na górnej stronie blaszek liściowych. To stadium jest fazą przejściową, w której następuje przekształcenie larwy w dorosłą muchówkę.
• Dorosłe Owady: z poczwarek wyłaniają się dorosłe miniarki, gotowe do rozpoczęcia kolejnego cyklu rozmnażania. Dorosłe miniarki są zdolne do lotu i poszukiwania partnerów do rozrodu oraz nowych roślin gospodarzy do złożenia jaj.

Długość cyklu życiowego miniarek zależy od gatunku oraz warunków środowiskowych, takich jak temperatura i wilgotność. W sprzyjających warunkach cykl życiowy może być szybki, co pozwala na wykształcenie się wielu pokoleń szkodników w ciągu jednego sezonu rolnego. To sprawia, że miniarki mogą szybko stać się poważnym problemem w uprawach, zwłaszcza gdy naturalni wrogowie tych szkodników są eliminowani przez stosowanie pestycydów.

Zwalczanie miniarek

Aby skutecznie rozpoznawać i zwalczać miniarki należy skupić się na na obserwacji uszkodzeń liści oraz identyfikacji muchówek. Zwalczanie wymaga podejścia zintegrowanego, łączącego metody biologiczne i chemiczne. Ważne jest unikanie nadmiernego stosowania pestycydów, które mogą eliminować naturalnych wrogów miniarek. Metody biologiczne  koncentrują się na wykorzystaniu naturalnych wrogów tych szkodników oraz na wspieraniu naturalnej równowagi ekosystemu.

Miniarki - ochrona biologiczna

Oto kilka kluczowych biologicznych metod pomagających kontrolować żerowanie miniarek:

• Pasożytnicze owadziarki: wiele gatunków owadziarek (np. rodzina Eulophidae) jest naturalnymi wrogami miniarek. Te niewielkie pasożytnicze owady składają jaja wewnątrz larw miniarek, a wyklute z nich larwy owadziarek żywią się larwami miniarek, skutecznie je eliminując. Wprowadzenie owadziarek do upraw może być skutecznym sposobem na kontrolę populacji miniarek.
• Owady drapieżne: niektóre gatunki muchówek, błonkówek, czy też innych owadów drapieżnych mogą polować na dorosłe osobniki miniarek lub ich larwy.
• Wprowadzenie roślin atrakcyjnych dla drapieżników: uprawa roślin, które przyciągają naturalnych wrogów miniarek, takich jak kwiaty dostarczające nektaru dla owadziarek, może pomóc w zwiększeniu ich populacji.
• Entonem (gatunek nicieni to Steinernema felitiae): polecany jest na opuchlaki (także ziemiórki, wciornastki, miniarki) i powinien być aplikowany przy temperaturze gleby wynoszącej minimum 8°C, a lepiej w zakresie 12–28°C
• Pułapki lepowe: mogą być użyteczne w monitorowaniu i ograniczaniu liczby dorosłych osobników. Żółte tablice lepowe to niezastąpiony produkt do monitorowania liczebności takich szkodników jak mszyce, miniarki i mączliki. Insekty te, wabione przez intensywnie żółty kolor, przylepiają się do powierzchni tablicy, ponieważ pokryta jest ona lepką cieczą. Taśma lepowa uniemożliwia ich migrację. Zastosowanie: taśma jest przede wszystkim zalecana do ochrony m.in. drzew i krzewów owocowych

Zastosowanie metod biologicznych wymaga dogłębnej wiedzy o ekosystemie i specyfice danego obszaru.

Chemiczne środki ochrony roślin na miniaraki

Chemiczne zwalczanie miniarek może być przeprowadzane za pomocą insektycydów, takich jak piretroidy, neonikotynoidy lub insektycydy kontaktowe. Insektycydy te należy stosować stosowane zgodnie z zaleceniami producenta na roślinach, na których stwierdzono obecność miniarek. Ważne jest, aby przestrzegać dawkowania i terminów aplikacji oraz respektować okresy karencji, aby uniknąć pozostałości chemicznych na owocach lub warzywach. Wszystkie niezbędne informacje zamieszczone w etykiecie pomogą  przy wykonaniu oprysków. Środki ochrony roślin i preparaty do  zwalczania miniarek powinny być stosowane ostrożnie i zgodnie z zaleceniami, aby minimalizować ryzyko szkód dla środowiska i zdrowia ludzi.

Insektycydy i opryski na miniarki w naszym sklepie internetowym online z dostawą do domu:

• Vertimec 018 EC z abamektyną z grupy laktonów makrocyklicznych,
• Leptosar 200 SL z acetamiprydem z grupy neonikotynoidów,
• Mospilan 20 SP z acetamiprydem z grupy neonikotynoidów,
• Inazuma 130 WG z acetamiprydem z grupy neonikotynoidów i lambda-cyhalotryną z grupy pyretroidów.

Miniarki - zapobieganie

Zapobieganie pojawieniu się miniarek jest kluczowym elementem zarządzania tymi szkodnikami i często bardziej skuteczne niż walka z już istniejącymi szkodnikami. Aby skutecznie zapobiec pojawianiu się miniarek, ważne jest utrzymanie czystości i higieny w uprawach. Regularne usuwanie resztek roślin i chwastów z pola uprawnego eliminuje potencjalne miejsca lęgowe miniarek. Ponadto rotacja upraw, czyli zmiana rodzaju uprawy sezon po sezonie, pomaga przerwać cykl życiowy szkodników. Wybieranie odmian roślin odpornych na miniarki oraz monitorowanie roślin pod kątem ich obecności są kluczowe. Stosowanie pułapek lepowych daje szybki efekt i pozwala na wczesne wykrycie miniarek. Promowanie naturalnych drapieżników, takich jak owadziarki, i odpowiednie nawadnianie oraz nawożenie roślin to dodatkowe kroki w zapobieganiu infestacji miniarkami. Edukacja na temat tych szkodników jest również istotna dla skutecznego zarządzania nimi. 

* Środki ochrony roślin zarejestrowane w roku 2023.