ŚRODKI NA PRZEZIERNIKA

Przezierniki, choć niewielkie i często niezauważane, mogą być poważnym zagrożeniem dla wielu upraw rolnych, zwłaszcza dla plantacji porzeczek i topoli. Motyle te i ich larwy znane ze swojej charakterystycznej przezroczystości skrzydeł i specyficznego żerowania. Potrafią wyrządzić znaczne szkody w roślinności. Rozpoznanie, zapobieganie i skuteczne zwalczanie przezierników jest kluczowe dla ochrony upraw i zapewnienia ich zdrowego wzrostu. Przyjrzyjmy się bliżej temu, jak rozpoznać przezierniki, jakie metody, środki ochrony roślin i preparaty do zwalczania są najbardziej efektywne oraz jakie kroki można podjąć, aby zapobiegać ich pojawieniu się na naszych plantacjach.

Przezierniki - charakterystyka i rozpoznanie

Lot motyli przeziernika (inaczej zwanych motylami nocnymi) zależy od gatunku i warunków środowiskowych. Przezierniki są aktywne głównie w nocy, ponieważ są motylami nocnymi. Ich aktywność zazwyczaj zaczyna się o zmierzchu i trwa przez całą noc, kończąc się nad ranem. W zależności od gatunku i regionu występowania przezierniki mogą być aktywne w różnych miesiącach i porach roku. Niektóre gatunki są bardziej widoczne wiosną lub latem, podczas gdy inne preferują jesienne noce. Na przykładzie porzeczkowca, lot motyli przeziernika rozpoczyna się pod koniec maja lub na początku czerwca, a trwa do początku sierpnia. W sezonie wegetacyjnym rozwija się jedno pokolenie szkodnika.

Jak wygląda przeziernik?

Przezierniki to rodzina motyli przeziernikowatych (Sessidae), które mogą być szkodnikami w uprawach roślin, szczególnie porzeczki i topoli.

Charakterystyczne dla dorosłych owadów są wąskie, przezroczyste, niebiesko-czarne skrzydła o metalicznym połysku i długie czułki. Rozmiary motyli są stosunkowo małe – długość ciała to około 10-12 mm u mniejszych gatunków, po nawet 50 mm u największego z nich - przeziernika osowca. Rozpiętość skrzydeł w zależności od gatunku szkodnika może wynosić pomiędzy 17 a 38 mm. Na odwłokach przezierników widać żółte lub pomarańczowe paski - pierścienie, co czyni je podobnymi do rodziny osowatych.

Gąsienice są białoróżowe z brązową głową, osiągają do 30 mm długości, a poczwarki są jasnobrązowe, mierzące 15-20 mm.

Przezierniki - najpopularniejsze gatunki

• Przeziernik porzeczkowiec
• Przeziernik jabłoniowiec
• Przeziernik malinowiec
• Przeziernik osowiec
• Przeziernik olchowiec
• Przeziernik topolowiec

Każdy z tych gatunku ma swoje specyficzne preferencje co do roślin gospodarzy i może wyrządzać szkody w różnych rodzajach upraw. Rozpoznanie i odpowiednio stosowane środki ochrony roślin oraz preparaty zapobiegają stratom w uprawach.

Jak zwalczać przeziernika?

Aby pozbyć się przezierników, wymagana jest interwencja zarówno w przypadku ich występowania na porzeczkach, jabłoniach i innych owocach, jak i na plantacjach topolowych. W przypadku występowania przeziernika porzeczkowca kluczowe jest monitorowanie roślin i wczesne ich wykrywanie. Gąsienice przezierników żerują wewnątrz pędów, co prowadzi do czernienia środka pędu. Każda z metod walki ze szkodnikami ma swoje zalety i może być stosowana samodzielnie lub w połączeniu z innymi metodami w celu osiągnięcia najlepszych wyników w ich zwalczaniu. Ważne jest, aby dostosować metody zwalczania do konkretnego środowiska i rodzaju uprawy.

Zwalczanie mechaniczne przezierników

Są to fizyczne działania mające na celu usunięcie lub ograniczenie populacji szkodnika. Do metod mechanicznych należą:

1. Usuwanie i niszczenie uszkodzonych pędów: regularne przycinanie i usuwanie uszkodzonych pędów, w których mogą znajdować się larwy przezierników, jest jedną z najprostszych i najskuteczniejszych metod mechanicznego zwalczania. Usunięte pędy należy spalić, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się osobników.
2. Oczyszczanie i przygotowanie gleby: oczyszczanie gleby wokół roślin z resztek roślinnych i innych potencjalnych miejsc schronienia, może pomóc w ograniczeniu populacji przezierników.
3. Fizyczne bariery: w niektórych przypadkach stosowanie fizycznych barier, takich jak siatki ochronne, może ograniczyć dostęp motyli do roślin i zapobiegać składaniu jaj.

Metody biologiczne na przezierniki

Walka biologiczna polega na wykorzystaniu naturalnych wrogów lub innych biologicznych metod, które pomagają kontrolować populację szkodników.

Do metod biologicznych należą:

• Naturalni wrogowie: wykorzystanie naturalnych drapieżników lub pasożytów przezierników, takich jak niektóre gatunki ptaków, owadów drapieżnych czy pasożytniczych błonkówek, może pomóc w ograniczeniu populacji
• Stosowanie pułapek feromonowych: przyciągają samce przezierników, może pomóc w monitorowaniu obecności osobników i ograniczeniu ich populacji poprzez przechwytywanie samców, pozwalają je odłowić.
  • Przykładem jest Isonet Z - ekologiczny środek, dyspenser feromonowy, który wykorzystuje feromony do zwalczania przeziernika porzeczkowca, a więc jednego z najgroźniejszych szkodników porzeczek i agrestu. Dezorientuje samce i zapobiega ich rozmnażaniu. Feromony te naśladują naturalne sygnały chemiczne wydzielane przez samice, co prowadzi do zmniejszenia liczby skutecznych kopulacji. Produkt ten zalicza się biologicznych metod zwalczania i jest stosowany w ramach zintegrowanej ochrony roślin. Działa prewencyjnie. Pułapki należy rozwiesić przed masowym nalotem szkodników.
• Biologiczne: użycie insektycydów biologicznych, takich jak Bacillus thuringiensis (Bt), które są szkodliwe dla larw przezierników, ale mniej szkodliwe dla innych organizmów i środowiska.
• Zachęcanie do bioróżnorodności: utrzymanie bioróżnorodności w ogrodzie lub na polu uprawnym, poprzez zachęcanie do obecności naturalnych wrogów przezierników, może przyczynić się do naturalnej kontroli populacji.

Zwalczanie chemiczne - skuteczne środki ochrony na przezierniki

W przypadku wysokiego nasilenia szkodników najskuteczniejsze będą chemiczne środki ochrony. Przedstawiamy przykładowe preparaty do zwalczania przeziernika porzeczkowca i przeziernika malinowca:

• Decis Mega 50 EW Bayer - insektycyd o działaniu kontaktowym i żołądkowym zwalczający szkodniki gryzące i kłująco-ssące. Na roślinie działa powierzchniowo.
• Apis 200 SE Invigo - środek owadobójczy o działaniu kontaktowym i żołądkowym na szkodniki oraz powierzchniowym, wgłębnym i systemicznym na rośliny. Zwalcza szkodniki ssące i gryzące.
• Los Ovados 200 SE Invigo - Insektycyd neonikotynoidowy do zwalczania szkodników ssących i gryzących o działaniu kontaktowym i żołądkowym. Na roślinie działa powierzchniowo, wgłębnie i systemicznie.
• Mospilan 20 SP Sumi Agro - insektycyd w formie proszku rozpuszczalnego w wodzie o działaniu kontaktowym i żołądkowym. Na roślinie działa powierzchniowo, wgłębnie i systemicznie. Oprysk należy stosować w okresie intensywnego lotu motyli, od fazy zasychania kwiatów do końca fazy kwitnienia.

Stosowanie chemicznych środków do zwalczania szkodników wymaga od osób nabywających środki ochrony roślin przestrzegania zaleceń producenta, stosowania zgodnie z zaleceniami etykiet oraz przestrzegania okresów karencji. Ponadto zaleca się również zintegrowane podejście, łączące różne metody kontroli, aby ograniczyć ryzyko odporności omacnic na stosowane insektycydy. Regularne monitorowanie i dostosowywanie strategii zwalczania do zmieniających się warunków są kluczowe.

Przezierniki - zapobieganie

Zapobieganie infestacji przezierników polega głównie na odpowiedniej pielęgnacji roślin i regularnym monitorowaniu plantacji. W przypadku porzeczek ważne jest przycinanie i usuwanie uszkodzonych pędów, co ogranicza możliwość rozwoju gąsienic. W przypadku topoli należy usuwać i spalać opanowane sadzonki wraz z systemem korzeniowym, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się szkodników. Regularne kontrole i odpowiednie działania prewencyjne mogą znacząco ograniczyć ryzyko wystąpienia przezierników i ich szkodliwego wpływu na uprawy.

* Środki ochrony roślin zarejestrowane w roku 2023.