Jakie są objawy i na czym polega profilaktyka antraknozy? Jak ją zwalczać?

Antraknoza truskawki

Sprawca: Colletotrichum acutatum, C. gloeosporioides, C. dematium, C.fragariae

Antraknoza wywoływana jest przez grzyby polifagiczne z rodzaju Colletotrichum, które występują powszechnie na wielu gatunkach roślin uprawnych oraz dziko rosnących, m.in. na chwastach.

Grzyb C. acutatum jest jednym z najgroźniejszych patogenów na plantacjach truskawki, źródłem infekcji zarówno w uprawie polowej, jak i pod osłonami. Rozwojowi antraknozy sprzyjają wysoka temperatura i wysoka wilgotność powietrza spowodowana przez opady deszczu. Antraknoza może mieć gwałtowny przebieg i powodować całkowite zniszczenie plantacji matecznych oraz ogromnych strat plonu (nawet do 80%) na plantacjach owocujących.

Patogen zimuje na zakażonych roślinach i resztkach roślin, takich jak martwe liście i zmumifikowane owoce. Antraknoza staje się coraz większym problemem na plantacjach truskawek.

Objawy antraknozy

Jak objawia się antraknoza? Pierwsze objawy choroby można zaobserwować na ogonkach liściowych, szypułkach kwiatowych i rozłogach. Powstają na nich lekko zapadnięte plamy gnilne o wydłużonym kształcie. Mają szare zabarwienie o brunatnym odcieniu. Prowadzą do więdnięcia i obumierania pędów, a nawet całych roślin.

Grzyb C. acutatum infekuje zarówno łodygi, liście, jak i koronę truskawki, jednak najgroźniejsze są infekcje owoców.

Liście

• Na liściach antraknoza objawia się drobnymi ciemnobrązowymi okrągłymi plamami z charakterystycznymi ciemnymi obwódkami wokół.
• Zdrowa tkanka liścia jest w widoczny sposób odcięta od tkanki chorej.
• Silnie porażone liście zamierają.

Kwiaty, pąki

• Porażone kwiaty i pąki kwiatowe ciemnieją, zasychają i również zamierają.

Korona

• Objawy zainfekowanej korony to więdnięcie liści, a na przekroju podłużnym korony widoczne brązowe plamy od czerwonobrązowej do ciemnobrązowej oraz nekrozy różnej wielkości i zdeformowanej powierzchni.
• Tkanka wewnętrzna jest twarda.
• Infekcja korony może powodować zgniliznę korony, co z kolei prowadzi do więdnięcia i zamierania całej rośliny.

Owoce

• Antaknoza może pojawić się na owocach na każdym etapie rozwoju.
• Pojawiające się zawiązki owoców brunatnieją i zasychają.
• Jeśli owoc zostanie zainfekowany podczas wzrostu, jego rozwój może zostać zahamowany, prowadząc do deformacji.
• Na zielonych owocach plamy są ciemniejsze, suche i zapadnięte.
• Na dojrzałych owocach początkowo pojawiają się jasnobrązowe wodniste plamy gnilne. Stopniowo stają się brązowe lub ciemnobrązowe, okrągłe i lekko zapadnięte. Powiększają w ciągu 2-3 dni pokrywając kolejne owoce na roślinie.
• Wysoka wilgotność powoduje na powierzchni plam rozwój pomarańczowo zabarwionych skupisk zarodników konidialnych, które prowadzą do kolejnych infekcji.

Profilaktyka i zwalczanie antraknozy

Profilaktyka:

Zapobieganie antraknozie to przede wszystkim profilaktyka, do której należą zabiegi agrotechniczne i fitosanitarne.

Istotne jest również zwiększanie odporności roślin na infekcje. W tym celu warto stosować nawozy lub biostymulatory zawierające krzem, selen lub tytan, które wzmacniają ściany komórkowe roślin i indukują mechanizmy odpornościowe, co zwiększa ich odporność na agresję  patogenów.

Przykładowe produkty zwiększające odporność truskawki na antraknozę:

• Calfert Macro Siarka
• Potasil Plus Krzem
• Fosactiv Foliar
• Calleaf Calcium
• Berry Duo Chelat

Lustracje

Niezwykle ważne jest prowadzenie na plantacji regularnych lustracji. Pozwolą one odpowiednio szybko podjąć walkę z chorobą.

Przeprowadza się je przed zbiorami, w trakcie i aż do końca zbiorów.

Liczbę porażonych kwiatów, zawiązków owocowych i owoców zaobserwowaną na 100 losowych roślinach z różnych miejsc na plantacji warto notować, aby mieć możliwość prognozy dynamiki ewentualnej infekcji.

Zabiegi agrotechniczne i fitosanitarne przeciw antraknozie:

• dobór odmian wykazujących odporność lub niewielką podatność na antraknozę;
• zakładanie plantacji ze zdrowych, kwalifikowanych sadzonek;
• sadzenie roślin na podwyższonych zagonach, co ogranicza nadmiar wody;
• unikanie stanowisk podmokłych posiadających zwięzłą glebę;
• ściółkowanie (przyspiesza obsychanie owoców oraz zabezpiecza przed bezpośrednim kontaktem owoców z glebą, co ogranicza infekcje; dotyczy zwłaszcza upraw w gruncie);
• usuwanie z plantacji porażonych roślin, owoców i chwastów w celu ograniczenia źródła infekcji;
• zbilansowane nawożenie w celu zwiększenia odporności roślin (dostarczanie nadmiernej ilości azotu może powodować  zwiększenie podatności rośliny na infekcje);
• nawadnianie kroplowe, które zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się patogenu;
• w przypadku stosowania deszczowni – wykonywać nawadnianie tylko rano, aby rośliny miały czas obeschnąć.

Zabiegi chemiczne przeciw antraknozie:

Zwalczanie chemiczne polega na opryskiwaniu roślin w okresie kwitnienia odpowiednimi fungicydami. Ich celem jest uniknięcie problemów w trakcie sezonu wegetacyjnego.

Podobnie jak w przypadku szarej pleśni zabiegi należy rozpocząć po ruszeniu wegetacji, a po lustracjach od początku kwitnienia (przy 10% rozwiniętych kwiatów), regularnie, z zachowaniem bezpieczeństwa, kontynuować  do końca  zbioru owoców, pamiętając o zachowaniu okresów karencji stosowanych środków ochrony roślin. Powtarzać co 5-7 dni w zależności od pogody w danym sezonie.

Zabiegi zapobiegawcze warto stosować zwłaszcza wtedy, gdy choroba wystąpiła w poprzednim sezonie, ponieważ gdy patogen znajdzie się na plantacji, pozostaje tam wiele lat, infekując kolejne rośliny, a przetrwać może nawet na chwastach, nie dając żadnych objawów chorobowych.

W przypadku plantacji matecznych rekomenduje się ochronę przed chorobą od momentu tworzenia rozłogów aż do pobierania sadzonek.

Wybierając chemiczną metodę ograniczania antraknozy, należy stosować preparaty z różnych grup chemicznych naprzemiennie. Ważne, aby zabiegi wykonywać bardzo dokładnie, tak aby pokryć cieczą roboczą całe rośliny. Fungicydy dobierane są w zależności od nasilenia choroby i z uwzględnieniem warunków pogodowych.

 

Grzybobójcze środki ochrony roślin zarejestrowane do zwalczania antraknozy truskawki – podział ze względu na stosowane substancje czynne:

KLIKNIJ I POBIERZ

 

Środek	Substancja czynna	Okres karencji	Dawkowanie
Kapelan 80 WG / Scab 80 WG	KAPTAN	14 dni	1.9 kg/ha
Luna Sensation 500 SC	FLUOPYRAM + TRIFLOKSYSTROBINA	3 dni	0.8 l/ha
Nordox 75 WG	SOLE MIEDZI	3 dni	1.33 kg/ha
Scorpion 325 SC	AZOKSYSTROBINA + DIFENOKONAZOL	3 dni	1,0 l/ha
Switch 62,5 WG  /  Botrefin	CYPRODYNIL + FLUDIOKSONIL	3 dni	0.8 kg/ha
Geoxe 50 WG	FLUDIOKSONIL	3 dni	0.5 kg/ha
Signum 33 WG	PIRAKLOSTROBINA + BOSKALID	3 dni	1.8 kg/ha

Zabiegi biologiczne przeciw antraknozie:

Polegają na wprowadzaniu na plantacje preparatów biologicznych zawierających m.in.

• grzyb antagonistyczny Pythium oligandrum (Polyversum WP);
• drożdże Saccharomyces cerevisiae:
  • do kwitnienia (Romeo);
  • w okresie kwitnienia i później (Julietta)

Warto dodać, że metody niechemiczne wymagają stosowania programu od początku okresu wegetacji roślin. Ze względu na zmienne warunki atmosferyczne, programy niechemiczne wymagają wsparcia przez doradcę znającego dobrze stanowisko oraz uprawę.

 

 

UWAGA!

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem przeczytaj etykietę oraz opis działania produktu. Środki ochrony roślin do użytku profesjonalnego mogą być nabyte tylko i wyłącznie przez osoby pełnoletnie oraz posiadające kwalifikacje wymagane od osób nabywających środki ochrony roślin określone w ustawie o środkach ochrony roślin. Niespełnienie powyższych warunków jest złamaniem regulaminu sklepu.