ŚRODKI NA OWOCÓWKĘ

Do najpopularniejszych owocówek występujących w naszym klimacie zaliczamy owocówkę śliwkóweczkę i owocówkę jabłkóweczkę. Są to szkodniki najważniejszych upraw sadowniczych w Polsce. Sieją spustoszenie w sadach jabłoniowych i śliwowych. Owoce po uszkodzeniu nie nadają się do spożycia. Dobór odpowiednich pyretroidów i innych środków ochrony roślin pozwoli skutecznie pozbyć się problemu.

Owocówka – charakterystyka i rozpoznanie

Owocówka jabłkóweczka, znana również jako Cydia pomonella, to gatunek owada z rodziny motyli, który jest uważany za szkodnika w sadach jabłoniowych i gruszowych. Larwy, czyli gąsienice, odpowiedzialne są za drążenie tuneli w owocach, co prowadzi do ich zepsucia i robaczywienia jabłek. Zwalczenie tego szkodnika często wymaga stosowania odpowiednich metod ochrony roślin, w tym oprysków chemicznych, a także zintegrowanej ochrony roślin.

Owocówka śliwkóweczka, znana  jako Grapholita funebrana, to mały szkodnik w sadach, szczególnie tych, gdzie uprawia się śliwki. Podobnie jak w przypadku owocówki jabłkóweczki, larwy owocówki śliwkóweczki wyrządzają szkody w śliwkach, co może prowadzić do znacznego zmniejszenia plonów. Larwy owocówek wnikają do wnętrza owoców, zjadają ich miąższ i pozostawiają za sobą ślady i odchody, co czyni je nienadającymi się  do konsumpcji i sprzedaży.

Cykl rozwojowy owocówki

Cykl rozwojowy owocówek jest typowy dla wielu motyli i obejmuje kilka etapów. Samica składa jaja na liściach lub bezpośrednio na owocach. Jaja są bardzo małe i często trudne do zauważenia gołym okiem. Tuż po wylęgu gąsienic, zaczynają one żerować w sadach i w tym okresie rozwoju mogą wyrządzić najwięcej szkód. Po zakończeniu fazy larwalnej gąsienice opuszczają owoce i szukają odpowiedniego miejsca do przepoczwarczenia się, często w szczelinach kory drzew lub w glebie pod drzewem. W kolejnej fazie następuje przemiana w dorosłego motyla, który po krótkim okresie dojrzewania zaczyna się rozmnażać, składając jaja i rozpoczynając kolejny cykl.

Lot pierwszego pokolenia owocówki pojawia się w pierwszej połowie maja i trwa do połowy lipca. Gąsienice owocówki drugiego pokolenia opuszczają miejsca żerowania, sporządzają oprzęd i zimują w ukryciu. 

Cykl życiowy owocówek może różnić się w zależności od gatunku i warunków środowiskowych, takich jak temperatura. W umiarkowanym klimacie często występuje kilka pokoleń owocówek w ciągu roku, co wymaga stałego monitorowania i odpowiednich działań ochronnych w sadach.

Zwalczanie owocówek

Do skutecznej ochrony możemy wykorzystywać następujące metody:

• Monitoring: regularne monitorowanie sadów przy użyciu pułapek feromonowych, takich jak DeltaSTOP na owocówkę jabłkóweczkę i DeltaSTOP na owocówkę śliwkóweczkę. Pozwala to sprawdzić populację dorosłych osobników i dobrać odpowiednie metody kontroli. Pułapki te przyciągają samce za pomocą specyficznych feromonów, co pozwala na oszacowanie poziomu nasilenia organizmu szkodliwego.
• Opryski chemiczne: w przypadku dużego nasilenia presji konieczne użycie jest środków owadobójczych. Ważne jest, aby stosować środki ochrony roślin zgodnie z zaleceniami i regulacjami, aby uniknąć szkód dla środowiska i zapewnić bezpieczeństwo roślinom. W przypadku zwalczania szkodników ważne jest stosowanie preparatów z różnych grup chemicznych. Dobór odpowiednich preparatów, czasu i szerokie spektrum działania pozwoli skuteczne pozbyć się organizmów szkodliwych.
• Metody biologiczne: wykorzystanie naturalnych wrogów owocówek, takich jak niektóre gatunki pasożytniczych błonkówek, jest przyjazną dla środowiska metodą kontroli. Preparaty do zwalczania mogą być oparte na organizmach naturalnych np. na bakterii Bacillus thuringiensis. Bakteria powoduję perforację jelita, doprowadzając do ograniczenia żerowania i śmierci szkodników.

Środki ochrony roślin na owocówkę*

Do zwalczania owocówki jabłkóweczki i innych owocówek możemy zastosować m.in:

• Coragen 200 SC – insektycyd  zwalczający zwójki i owocówki, na roślinie działa powierzchniowa i wgłębnie a na szkodnika kontaktowo i żołądkowo. Opryski na owocówkę wykonywać 2 razy w sezonie, karencja wynosi 14 dni. Bezpieczny i selektywny dla organizmów pożytecznych.
• Mospilan 20 SP – substancja czynna acetamipryd, pierwszy zabieg wykonać na początku lotu motyli i składania jaj.  Preparat zarejestrowany do zwalczania różnorodnych grup szkodników w jabłoniach i nie tylko. Okres  karencji wynosi 14 dni. Preparat Mospilan 20 SP jest jednym z najpopularniejszych środków używanych do ochrony roślin.
• Affirm 095 SG – preparat owadobójczy na szkodniki działa kontaktowo i żołądkowo powodując ich paraliż. Rozkład substancji czynnej nie następuje szybko gdyż jest dobrze zabezpieczona w roślinie i odporna na zmywanie. 
• Spintor 240 SC – środek ekologiczny. Preparat powstaje  w wyniku fermentacji bakterii Saccharopolyspora spinosa. Substancja czynna spinozyn  wpisana jest na listę produktów zarejestrowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Skuteczny środek działający kontaktowo, żołądkowo i jajobójczo na roślinie działa powierzchniowo, a w przypadku młodych liście również wgłębnie.

Owocówki – zapobieganie

Metody niechemiczne stosowane w celu zapobiegania występowania owocówki i zwójki:

• Monitoring upraw.
• Regularne usuwanie i niszczenie zainfekowanych owoców z drzew i z ziemi ogranicza populację owocówek. 
• Prawidłowa pielęgnacja drzew, w tym cięcie i utrzymanie odpowiedniej gęstości sadzenia, może zwiększyć przewietrzanie i nasłonecznienie, co czyni środowisko mniej przyjaznym dla owocówek.
• Wprowadzenie naturalnych wrogów, takich jak pasożytnicze osy, które polują na larwy i jaja motyli, może pomóc w kontrolowaniu ich populacji.

* Środki ochrony roślin zarejestrowane w roku 2023.